Një studim i ri ka identifikuar 50 lokalitetet më të rrezikuara të Listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s nga ndryshimet klimatike dhe ka theksuar nevojën urgjente për veprime nga sektori kulturor.
Studimi i realizuar nga kompania “Climate X” ka vlerësuar të gjitha 1223 asetet e UNESCO-s në nivel global, duke përdorur modelimin për të parashikuar ndikimet e rreziqeve klimatike si ciklonet tropikale, nxehtësia ekstreme dhe përmbytjet gjatë shekullit të ardhshëm.
Sistemi i ujitjes “Subak” i Indonezisë, i datuar nga shekulli i nëntë, është renditur si më i prekur nga ndryshimet klimatike, i kërcënuar nga thatësira, nxehtësia ekstreme dhe përmbytjet. Vende të tjera të rëndësishme në Listë përfshijnë Shpellën e Dekoruar të Pont d’Arc në Francë, e cila ka vizatime figurative të ruajtura mirë dhe është në rrezik nga përmbytjet dhe rrëshqitjet e dheut, dhe Shtëpinë e Operës së Sydneyt.
Katër vende në Mbretërinë e Bashkuar janë identifikuar si veçanërisht të cenueshme. Ura e Katërt në Skoci, ishulli i pabanuar i St. Kilda në Hebride, fshati mulli i shekullit XVIII të New Lanark dhe Parku Mbretëror Studley në Yorkshire përballen me rreziqe nga përmbytjet bregdetare, rrëshqitjet e dheut dhe stuhitë e forta.
Raporti ka nxitur udhëheqësit kulturorë të bëjnë thirrje për një përfshirje më të madhe nga sektorët e artit dhe trashëgimisë në luftën kundër ndryshimeve klimatike. Alison Tickell, drejtore e shoqatës bamirëse “Julie’s Bicycle”, ka theksuar rëndësinë e kulturës në veprimin klimatik, duke e cilësuar si një element vendimtar që shpesh anashkalohet.
“Ky raport është një thirrje e qartë për rreziqet e ndryshimeve klimatike, të cilat tashmë po shkaktojnë shkatërrime të tmerrshme në vende dhe komunitete,” ka thënë Tickell. Dr. Nadia Khalaf, arkeologe peizazhi në Universitetin Exeter, ka theksuar ndikimet e mundshme ekonomike dhe sociale të humbjes së vendeve të trashëgimisë, përfshirë ndikimin në turizëm dhe mirëqenien e komunitetit.
Në një përpjekje të ngjashme, ekspertët e trashëgimisë nga Universiteti i Newcastle kanë nisur një studim të veçantë për të vlerësuar efektet e ndryshimit të klimës në tri vende të tjera të UNESCO-s në Mbretërinë e Bashkuar: Muri i Hadrianit, Rezerva e Biosferës së Devonit të Veriut dhe Gjeopark Global Fforest Fawr në Beacons Brecon. Ky projekt, i financuar nga Fondi i Përbashkët i Rezultateve të Qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar me një buxhet prej 1.8 milionë funtesh, synon të zhvillojë strategji për të mbrojtur këto vende të cenueshme dhe mund të shërbejë si model për përpjekjet e ruajtjes së trashëgimisë globale.
James Bridge, shefi ekzekutiv i Komisionit Kombëtar të Mbretërisë së Bashkuar për UNESCO-n, ka theksuar se ky projekt-pilot ka potencialin të ofrojë një model për ruajtjen e trashëgimisë në nivel global. “Ndërsa projekti pilot do të testojë qasje të përshtatura për tri zona specifike në Mbretërinë e Bashkuar, shpresojmë që rezultatet do të jenë të dobishme dhe të aplikueshme më gjerësisht, si në Mbretërinë e Bashkuar ashtu edhe ndërkombëtarisht,” ka thënë ai. /Koha.net/
