Shumë studime tregojnë se të qenit jashtë ose të jetosh pranë hapësirave të gjelbra ka përfitime të pabesueshme për shëndetin mendor. Por hulumtimi i ri i publikuar në Shoqërinë Ekologjike Britanike propozon një teori të re të quajtur hipoteza e gjelbërimit – hipoteza se nevoja jonë për ‘gjelbër’ është e rrënjosur pikërisht në evolucion.
Në çdo epokë historike, njerëzit kanë përfituar nga kontakti me natyrën, madje edhe në kontekstet urbane ata e kanë kërkuar gjithmonë këtë lidhje. Lloje të ndryshme instalimesh natyrore, në fakt, janë përdorur që nga fillimi i vendbanimeve urbane për të zbukuruar vendet private dhe publike dhe për të përmirësuar mirëqenien e qytetarëve. Kopshtet janë një komponent arkitekturor që gjendet në të gjitha kulturat, dhe rritja e bimëve shtëpiake është gjithashtu një hobi popullor.
Në këtë studim të ri, studiuesit nga Shoqata Japoneze për Promovimin e Shkencës shpjeguan lidhjen e fortë që njerëzit kanë me natyrën e harlisur dhe gjithashtu se kushtet e thatësirës dhe varfëria mjedisore po bëjnë që shëndeti ynë psikologjik të përkeqësohet.
Sipas studiuesve japonezë, kur bimësia zhduket gjatë periudhave të thatësirës, sinjali i degradimit të mjedisit aktivizohet tek njerëzit. Kjo mund të çojë në reagime negative psikologjike dhe madje edhe në ndjenja depresioni. Anasjelltas, restaurimi i gjelbërimit të harlisur do të sillte një reagim pozitiv mendor.
Por pse ekziston një lidhje e tillë mes gjelbërimit dhe mirëqenies psikofizike?
Sipas studiuesve, këto përgjigje psikofiziologjike ishin vendimtare për mbijetesën e njeriut gjatë ndryshimeve mjedisore të përjetuara nga paraardhësit tanë në të kaluarën.
Praktikisht, mjedisi i harlisur dhe luksoz garantonte shanse më të mira mbijetese (qasje në ujë dhe ushqim, klimë më e butë dhe më e butë), dhe mirëqenia psikologjike e inkurajoi komunitetin të vendosej në atë vend.
Përkundrazi, vendi i thatë jo vetëm që nuk garantonte një shans të mirë për mbijetesën e komunitetit, por kishte efekte negative për banorët e tij nga pikëpamja psikologjike.Në shoqëritë moderne të urbanizuara, ku aksesi në bimësi është i kufizuar, kjo trashëgimi psikologjike stërgjyshore mund të shkaktojë efekte negative, si rritja e stresit dhe depresionit. Me fjalë të tjera, humbja e vazhdueshme e sipërfaqeve të gjelbra (sidomos në zonat urbane), për shkak të krizës klimatike dhe kushteve ekstreme të motit, mund të ketë pasoja të rënda në shëndetin dhe mirëqenien e njerëzve.Këto zbulime mund të çojnë në zhvillime interesante jo vetëm në fushën e psikologjisë dhe psikiatrisë, por, mbi të gjitha, në planifikimin urban dhe ruajtjen e biodiversitetit./AlsatM
