Evropa është e vendosur për një rigjallërim në shitjet e automjeteve elektrike këtë vit me prodhuesit e makinave që ofrojnë më shumë se 160 modele në treg.
Por drejtuesit paralajmërojnë se fitimet mund të bien më tej për shkak të kostove rregullatore dhe zbritjeve.
Rritja e shitjeve të automjeteve elektrike në tregjet kryesore evropiane u ndal vitin e kaluar pasi qeveritë ulën subvencionet e tyre dhe kompanitë u ndaluan nga modelet e reja të makinave elektrike deri në vitin 2025 në pritje të rregullave të reja më të rrepta të emetimeve të kontinentit.
Matthias Schmidt, një analist i pavarur i makinave, parashikoi se shitjet e makinave elektrike në vitin 2025 në Evropën Perëndimore, duke përfshirë Britaninë e Madhe, do të rriteshin me 40 për qind në 2.7 milionë automjete, pasi prodhuesit e makinave nxituan për të përmbushur objektivat e CO₂.
Ai tha se pjesa e makinave me bateri do të dilte nga diapazoni 15-17 për qind, në 22 për qind të tregut total këtë vit.
“Ne sigurisht presim që tregu të rimëkëmbet në vitin 2025 për shkak të shtytjes rregullatore nga BE-ja”, tha ai.
Por rikthimi i rritjes së shitjeve të automjeteve elektrike do të vijë gjithashtu me kostot e larta të përmbushjes së rregullave më të ashpra të emetimeve dhe më shumë zbritje pasi konsumatorët kërkojnë makina të përballueshme.
Me kërkesën bazë ende të dobët, drejtuesit thanë se perspektiva e përgjithshme për industrinë evropiane të makinave mbeti sfiduese në një kohë të rritjes së konkurrencës kineze dhe rritjes së proteksionizmit në SHBA.
“Për sa i përket ofertës mes makinave elektrike dhe hibridëve, ne jemi gati”, tha Fabrice Cambolive, shefi ekzekutiv i Renault, 13 për qind e shitjeve të së cilës janë elektrike.
“Për sa i përket kërkesës, ne shohim sinjale të cilat janë shumë të paqëndrueshme. Niveli i hezitimit është vërtet i lartë te klientët tanë”.
Organizata evropiane e industrisë së makinave Acea vlerësoi se gjobat, kostot e kredisë së karbonit dhe shitjet e automjeteve elektrike me humbje mund t’u kushtonin prodhuesve të makinave 16 miliardë euro nëse gjobat për vitin 2025 nuk do të vonoheshin.
Të dhënat paraprake treguan se regjistrimet e reja të automjeteve elektrike në Evropë ranë gati 6 për qind vitin e kaluar.
Schmidt tha se ai priste që më shumë se 160 makina elektrike do të ishin në dispozicion këtë vit në Evropë, duke përfshirë ofertat më të lira nën 25 mijë euro, si Renault 5.
Me një numër rekord të lançimeve të produkteve në historinë e Mercedes-Benz duke filluar nga viti 2025, shefi ekzekutiv Ola Källenius tha se kompania do të “nxirrte në treg një fishekzjarr produktesh, shumica e të cilave do të jenë plotësisht elektrike”.
Por ai paralajmëroi se “kërkesa natyrore” e konsumatorëve nuk ka gjasa të rritet në vitin 2025 në një nivel që do të lejonte industrinë të shesë makina me bateri me marzhe të shëndetshme fitimi.
Nga ky vit, BE do t’u kërkojë prodhuesve të makinave të ulin emetimet e karbonit duke rritur pjesën e automjeteve elektrike të shitura.
Prodhuesit e makinave dhe analistët kanë vëzhguar nga afër Britaninë e Madhe, e cila vitin e kaluar nisi skemën e saj të kuotës së makinave elektrike që kërkon që 80 për qind e shitjeve të makinave të jenë automjete me emetim zero deri në fund të dekadës.
Performanca në MB gjatë vitit të parë të objektivave të makinave elektrike ofron një tregues të hershëm se si presioni rregullator mund të ndikojë në shitjet dhe fitimet.
Regjistrimi i automjeteve të reja elektrike u rrit me 21 për qind në një rekord prej 382 mijë vitin e kaluar, me Mbretërinë e Bashkuar që ka kaluar për herë të parë Gjermaninë si tregu më i madh në Evropë për makinat me bateri.
Megjithatë, zbritjet në makina elektrike për të tërhequr klientët që hezitojnë të kalojnë nga automjetet me benzinë u kushtojnë prodhuesve të makinave miliarda paund.
Pavarësisht uljeve të çmimeve, bizneset përbënin një pjesë të madhe të shitjeve të tyre, me vetëm një në 10 blerës privatë që zgjedhin një model elektrik.
Analistët kanë parashikuar se fitimet më të dobëta në Evropë do të zvogëlojnë performancën globale të prodhuesve të makinave.
Përveç zbritjeve dhe promovimit, disa prodhues do të përballen me koston shtesë të blerjes së kredive të karbonit nga rivalët si Tesla dhe kinezë që janë përpara në tranzicionin elektrik, në mënyrë që të përmbushin rregulloret e reja të BE-së.
Ndërsa industria evropiane e makinave i ka bërë thirrje Brukselit që të marrë në konsideratë bërjen e rregulloreve më fleksibël, ajo gjithashtu shpreson që qeveritë të ndihmojnë në ringjalljen e kërkesës së konsumatorëve për automjete elektrike duke rivendosur stimujt.
Regjistrimi i makinave të reja elektrike në Gjermani ra 27 për qind vitin e kaluar pasi subvencionet e blerjes u tërhoqën papritur në fund të 2023. Franca pësoi një rënie prej 3 për qind nga viti në vit dhe një rënie prej 21 për qind vetëm në dhjetor.
Disa qeveri kanë filluar të marrin parasysh shqetësimet rreth objektivave, me Britaninë duke shqyrtuar mënyra për ta bërë më të lehtë përmbushjen e objektivave të saj të detyrueshëm të shitjeve të automjeteve elektrike.
Franca ka sugjeruar që prodhuesit e makinave duhet të kursehen nga gjobat e mëdha që do të vendoseshin nëse nuk do të përmbushnin rregullat e BE-së për emetimet.
Por mbetet e paqartë se ku do të zgjidhen debatet politike. /Financial Times/Albanian Post/
