Ish-shefi ekzekutiv i UEFA-s, Gerhard Aigner, dikur e hodhi poshtë idenë e një Superlige evropiane si “një iluzion,” por fuqia e saj ka qenë gjithmonë shumë reale. Siç vuri në dukje ish-drejtori i AC Milan, Umberto Gandini, “lindja e Ligës së Kampionëve në 1993” ishte përgjigja e UEFA-s ndaj përpjekjes së Silvio Berlusconit për të krijuar një konkurrencë të shkëputur për elitën evropiane.
Nuk ishte rastësi që vetëm dy vjet pasi Berlusconi mbështeti një tjetër ofertë për të krijuar një Super Ligë, UEFA rriti numrin e ekipeve dhe lojërave në Ligën e Kampionëve dhe prezantoi një fazë të dytë grupore për të gjeneruar më shumë ndeshje.
“Kërcënimi i një Superlige përfundon gjithmonë me UEFA që u premton klubeve të mëdha më shumë të ardhura,” tha Tsjalle van der Burg, asistent profesor në Ekonomi në Universitetin e Twente, për GOAL në janar 2021. “Për sa kohë që UEFA po e bën këtë, nuk do të ketë Superligë, megjithatë, duke përmbushur vazhdimisht kërkesat e klubeve të mëdha për shkak të kërcënimeve, ne do të përfundojmë me një format që i ngjan shumë një Superlige.”
Pikërisht këtu e gjejmë veten, me Ligën e zgjeruar të Kampionëve që do të nisë këtë javë me një format të ri që e bën kompeticionin të duket si një Superligë në gjithçka, përveç emrit.
Një zgjerim ishte i pashmangshëm sapo u shfaqën raportet për një tjetër përpjekje për t’u shkëputur në fund të vitit 2020, dhe UEFA kishte propozuar tashmë zbatimin e një ‘Modeli Zviceran’ përpara nisjes fatkeqe të Superligës në prill 2021.
Sipas sistemit të ri, nuk ka asnjë fazë grupesh – vetëm një fazë e madhe e ligës në të cilën 36 ekipet (nga 32) luajnë tetë ndeshje, katër në shtëpi dhe katër jashtë, kundër tetë skuadrave të ndryshme.
Tetë skuadrat e renditura më pas do të kalojnë drejtpërdrejt në 16-shen e fundit, ndërsa ato të renditura nga nëntë deri në vendin e 24-të do të hyjnë në një raund play-off. 12 skuadrat e mbetura do të eliminohen plotësisht nga garat kontinentale, pasi rrjeta e sigurisë së Europa League tani është hequr.
Sipas UEFA-s, përfitimet e formatit të ri nga këndvështrimi i tifozëve janë të trefishta:
- “Formati i ri i ligës do të përfshijë më shumë skuadra evropiane në çdo kompeticion dhe do t’i lejojë tifozët të shohin më shumë ndeshje të rëndësishme evropiane, dhe gjithashtu të ndjekin këto ndeshje më herët në garë.
- “Formati i ri do të sjellë një ekuilibër më të mirë konkurrues midis të gjitha skuadrave, duke ofruar mundësinë që çdo ekip të luajë me kundërshtarë të një niveli të ngjashëm konkurrues gjatë gjithë fazës së ligës.
- “Çdo lojë ka rëndësi. Formati i ri i ligës do të sigurojë që çdo rezultat të ketë potencialin për të ndryshuar në mënyrë dramatike pozicionin e një ekipi, deri në dhe duke përfshirë ditën e fundit të ndeshjes. Fitimi ose humbja e ndeshjes së fundit të fazës së ligës mund të bëjë dallimin midis një skuadre që kualifikohet automatikisht në 16-shen e fundit, hyn në play-off ose eliminohet fare nga kompeticioni.”
Megjithatë, skepticizmi është i madh.
UEFA është shumë e vetëdijshme se ‘Modeli Zviceran’ tashmë ka ngatërruar shumë njerëz brenda lojës dhe është përpjekur të heqë ndjenjën e ngacmimit me një promovim ‘komedik’ përpara shortit për fazën e ligës.
Me kalimin e kohës, gjithçka duhet të bëhet e qartë – ose të paktën më e qartë. Ndërsa turneu i rinovuar përparon, tifozët (dhe gazetarët!) padyshim do të kuptojnë më mirë formatin e ri – por dyshimet mbeten mbi efikasitetin e tij.
Duke ndryshuar strukturën në mënyrë që çdo skuadër të përballet me të paktën dy skuadra nga vazo e parë, barazimi ka sjellë ndoshta disa përplasje të rëndësishme – por pyetja është nëse rrethanat do t’i heqin pak nga rëndësia e tyre.
Argumenti është se çdo skuadër do të dëshirojë të përfundojë sa më lart në renditje – së pari, për të shmangur telashet e dy ndeshjeve shtesë në shkurt, dhe së dyti për të rritur mundësinë e tyre për 16-shen e fundit. Megjithatë, a do të ketë një ulje të atraktivitetit të disa ndeshjeve?
Formati i vjetër padyshim kishte të metat e veta, por kishte mundësi për të prodhuar “Grupin e Vdekjes,” siç ishte pishina e sezonit të kaluar ku përballeshin Paris Saint-Germain, AC Milan, Newcastle dhe Borussia Dortmund.
E vetmja siguri që ekzistonte ishte se dy skuadrat kryesore do të eliminoheshin, duke e bërë të rëndësishme çdo pikë. Nuk ka asnjë garanci që përballjet yjore në fazën e ligës do të jenë po aq domethënëse.
Për shembull, kur PSG pret Manchester Cityn në Parc des Princes më 22 janar, sa do të jetë në të vërtetë në linjë? Konsensusi i përbashkët është se 15 pikë do të jenë të mjaftueshme për të siguruar një përfundim në top tetë, kështu që ekziston mundësia që të dyja skuadrat të kenë një vend në 16-shen e fundit deri në momentin që të takohen, duke krijuar një mungesë të dukshme rreziku.
Për më tepër, nëse Interi do të humbiste ndaj Manchester Cityt në ditën e parë të ndeshjes, a do t’i vinte vërtet në rrezik eliminimi? Aspak. Nëntë pikë (tre fitore) nga shtatë ndeshjet e mbetura do të ishin ende të mjaftueshme për të siguruar të paktën një vend në raundin e play-off-it.
Prandaj, UEFA në thelb po mbështet shpresat e saj që takimi i dy skuadrave kryesore të ishte një barazim në vetvete, ndërsa apeli masiv i garave të tilla në të kaluarën ishte se ato zakonisht ndodhnin në fazën eliminatore. Ishte kërcënimi i eliminimit që i bëri ato ndeshje krejtësisht imponuese, që do të thotë se është plotësisht e mundshme që kompeticioni i rinovuar do të jetë ende i gjallë vetëm në nokaut.
Dallimi i madh është se thjesht do të duhet shumë më shumë kohë – dhe shumë më shumë ndeshje – që të arrijmë në atë pikë, dhe ky është problemi i vërtetë me Modelin Zviceran. Ndërsa më parë 16 skuadra u eliminuan pas 96 ndeshjeve, tani do të duhen 144 ndeshje për të eliminuar vetëm 12 – dhe ndoshta do të përfundojmë me të njëjtat klube në 16 të fundit si çdo vit, siç do të bëjnë ndryshimet për të trajtuar pabarazinë në pasuri në krye të futbollit evropian.
Çuditërisht, futja e katër ditëve shtesë të ndeshjeve (dy në fazën e ligës dhe dy për play-off) në një kalendar tashmë të ngjeshur nuk duket të ketë ndikuar në një numër të madh shqetësimesh. Bllokimi i ndeshjeve për mbrëmjet e së martës dhe të mërkurës po përballet me rritjen e konkurencës dhe burimeve.
Koha do të tregojë nëse sistemi i ri do të sjellë sukses – përfundimet e ngushta në tabelën e Ligës së Kampionëve kanë qenë gjithmonë një karakteristikë e saj.
Nëse ky version i formateve të Ligës së Kampionëve do të na mësojë diçka për të ardhmen, është se pa marrë parasysh sa formate të ndryshme mund të krijojnë organizatorët, nuk është e thënë që ato do të përshtaten gjithmonë me modelin e kënaqshëm të futbollit që ka mbijetuar për më shumë se 60 vjet. Nëse e kaluara është një udhëheqëse për të ardhmen, mund të ndodhë që ne të përfundojmë në një situatë ku versioni më i ri i Ligës së Kampionëve është përkrahur dhe nënvlerësuar në të njëjtën kohë. Mënyra se si funksionon dhe si e përballon shtimi i formatit do të bëjë që këto ndryshime të jenë të vlefshme ose jo.
Edhe nëse këto formate të reja krijojnë më shumë mundësi për të pamundurit dhe të varfrit në garë, janë vetëm disa që kanë pasur sukses dhe janë implementuar. Çdo ndryshim është një rrezik, dhe ky version i Ligës së Kampionëve mund të përballet me të njëjtën kritike që u adresua për herë të parë për Superligën e parashikuar: që është “absurde” dhe përmban një ndeshje të pasigurt që ndonjëherë duket e pashmangshme në këtë ndarje të re. /Goal.com/
