Ursula von der Leyen i kishte besuar Komisionerit të ri të Transportit Apostolos Tzitzikostas detyrën për të punuar në një “plan veprimi industrial të BE-së për sektorin e automobilave” bazuar në indikacionet e dhëna nga raporti i Konkurrueshmërisë së Mario Draghit.
Por tani, kryetarja e Komisionit ka vendosur që fillimisht duhet të mbahet një tryezë me të gjithë aktorët e sektorit dhe se ajo do të kujdeset personalisht për diskutimin “dhe për vazhdimin”.
Përveç përcaktimit të një strategjie të gjerë afatgjatë – për të trajtuar, ndër të tjera, çështjen e investimeve, zhvillimin e infrastrukturës së karikimit dhe prodhimin e baterive – ka dy çështje që duhen adresuar menjëherë: çështja e gjobave që rrezikojnë prodhuesit të paguajnë në vitin 2025 për mosrespektimin e objektivave të emetimit dhe nevojën për të rishikuar rregulloren që do të çonte efektivisht në ndalimin e shitjes së makinave me motorë me djegie të brendshme duke filluar nga viti 2035.
Ideja që po fiton terren – por ne jemi vetëm në fillim të rrugëtimit – është ajo e një “ngrirjeje të moduluar” të sanksioneve dhe një metodologji tjetër për llogaritjen e emetimeve që lejon përdorimin e lëndëve djegëse alternative me synimin për të shpëtuar motorin me djegie të brendshme.
Megjithatë, asgjë e re në frontin e stimujve: Brukseli është i gatshëm të lejojë ndihma të reja për konsumatorët, por vetëm në bazë kombëtare.
Lidhur me njoftimin e Von der Leyen, ka nga ata që e shohin gotën gjysmë të mbushur, por edhe nga ata që janë më pesimistë. Dhe ka edhe nga ata që përpiqen të japin edhe një interpretim më politik, duke pretenduar se Von der Leyen do t’ia kishte hequr efektivisht menaxhimin e krizës së automobilave nga Tzitzikostas dhe rrjedhimisht nga zëvendëspresidenti Raffaele Fitto.
“Kjo është një kërkesë e të Gjelbërve që është përmbushur”, thotë eurodeputeti Michael Bloss, kreu i ekologëve për politikën klimatike dhe industriale.
Por ditët e fundit PPE – e cila përfaqëson forcën kryesore politike në Parlamentin Evropian, në Komision dhe kryeson shumicën e qeverive – po përcakton pozicionin e saj që synon të vërë në dyshim objektivin e vitit 2035.
Teksti është ende objekt i brendshëm negociatash, por duhet të prezantohet javën e ardhshme: synimi nuk është të shtyhet data kyçe, por të kërkohet një “revokim” i rregullave që do të ndalonin efektivisht vendosjen në treg të automjeteve me motorë me djegie të brendshme duke filluar nga viti 2035.
Dhe pozicioni i PPE-së do të ndikojë ndjeshëm në zgjedhjet e Komisionit, ndërkohë që socialistët dhe e majta vazhdojnë të kërkojnë – për momentin me pak sukses – krijimin e një fondi për të mbështetur pagesat e tepricës sipas linjës “Sigurisht”.
Në pritje të përcaktimit të vijës politike, edhe në bazë të krahasimit me sektorin, teknikët e Komisionit po punojnë tashmë për zgjidhjet e mundshme që do të zbatohen.
Për çështjen e gjobave ndaj prodhuesve që nuk respektojnë objektivat e emetimeve në vitin 2025, të cilat mund të arrijnë në rreth 15 miliardë euro, ne po shkojmë drejt “një zgjidhjeje të balancuar”.
Një burim i BE-së shpjegon se “ne duhet të shmangim goditjen e atyre që janë penalizuar nga një rënie objektive e kërkesës, por në të njëjtën kohë duhet të sigurojmë që ata që kanë kryer detyrat e shtëpisë të mos përfundojnë në disavantazh”.
Ideja është të ruhen objektivat, por të përmbushen prodhuesit e makinave në sanksione.
Ngrirja është e mundur edhe në funksion të hapit të radhës që do të kërkohet të ndërmarrë Komisioni.
Rregullorja për emetimet e CO2 parashikon një rishikim në vitin 2026. Italia dhe qeveritë e tjera po kërkojnë ta çojnë atë në fillim të vitit 2025.
Përtej kohës, ajo që ka rëndësi do të jetë thelbi: në cilin drejtim do të shkojë rishikimi? Shtytja që vjen edhe nga raporti i Draghit sugjeron lëvizjen drejt neutralitetit teknologjik.
Rregullorja në fjalë thotë se nga viti 2035 do të jetë e nevojshme të eliminohen emetimet e CO2 të makinave të vendosura në treg dhe për llogaritjen e emetimeve mbizotëron qasja që përjashton çdo lëndë djegëse që përdoret për të fuqizuar motorin me djegie.
Megjithatë, Komisioni duhet të propozojë një metodologji të re për llogaritjen e emetimeve të CO2 që merr parasysh të gjithë ciklin e prodhimit të karburantit, në mënyrë që të marrë në konsideratë çdo CO2 të përthithur gjatë kësaj faze dhe ta kompensojë atë me atë të prodhuar gjatë djegies në motor.
Zgjidhja që do t’i pëlqejë industrisë së komponentëve, edhe nëse prodhuesit e mëdhenj tashmë janë duke u fokusuar tek elektriket për pas vitit 2035.
Por është e destinuar të hapë një lojë brenda lojës, atë midis llojeve të ndryshme të karburanteve alternative: Gjermania dëshiron të promovojë ato sintetike – të cilat kapin CO2 gjatë fazës së prodhimit, por janë më të shtrenjta – ndërsa Italia mbron biokarburantet, të cilat janë më të lira, por kanë një ndikim më të pasigurt mjedisor. /La Stampa/Albanian Post/
