Thatësira është rritur vazhdimisht në të gjithë botën për 121 vjet dhe situata është përkeqësuar më tej që nga viti 1981 dhe më pas.
Origjina e këtij trendi është atmosfera gjithnjë e më e etur, aq e thatë saqë heq lagështinë nga toka.
Kjo tregohet nga të dhënat e studimit të botuar në revistën “Nature” dhe të koordinuar nga Universiteti i Oksfordit, me grupin e Solomon Gebrechorkos.
“Planeti ynë jo vetëm që po ngrohet me shpejtësi rekord, por mbi të gjitha po regjistron një rritje të ngjarjeve ekstreme, me reshje intensive dhe periudha padyshim të thata. Kjo e fundit nuk do të përcaktohej vetëm nga mungesa e reshjeve, por do të ishte rezultat i një grupi kompleks parametrash që nuk janë të lehtë për t’u përcaktuar”, vërejnë autorët e studimit.
Duke kombinuar të dhënat historike, matjet në terren dhe të dhënat satelitore, studiuesit rindërtuan historinë e rritjes së thatësirave në nivel global nga viti 1901 deri në vitin 2022.
Një kurbë në rritje të vazhdueshme doli me një trend përshpejtues me kalimin e kohës.
Duke filluar nga viti 1901, për 80 vjet, trendi i thatësirave u rrit vazhdimisht në mënyrë graduale derisa në vitin 1981 u regjistrua një përshpejtim i trendit prej 40%, i cili mbeti i pandryshuar për 37 vjet.
Që nga viti 2018, është regjistruar një përshpejtim i mëtejshëm, deri në atë pikë sa në 5 vitet e fundit shtrirja e zonave të botës të prekura nga thatësira është rritur me 74% krahasuar me 40 vitet e mëparshme.
Viti më i keq ishte viti 2022, viti i fundit i marrë në konsideratë nga studimi, kur 30% e sipërfaqes së tokës u prek nga thatësira të moderuara dhe ekstreme, veçanërisht në Evropë dhe Afrikën lindore.
Autorët e studimit vërejnë se përhapja e thatësirës nxitet kryesisht nga e ashtuquajtura ”kërkesë avulluese atmosferike” e cila mat ”etjen” e atmosferës, pra aftësinë për të nxjerrë avujt e ujit nga toka ose bimët.
Fenomeni është për shkak të një përzierjeje elementësh, siç janë temperatura, lagështia, era dhe presioni, të cilët, të kombinuar së bashku, i bëjnë periudhat e thata shumë më intensive.
Komisioni Evropian vlerëson se deri në fund të shekullit PBB-ja do të ulet me rreth 7% për shkak të ndryshimeve klimatike./ KultPlus.com
