Ekspertët thonë se kjo varet nga rregullimi i BE-së, por mund të jetë gjithashtu një taktikë për të ngadalësuar rregullat,
Ndërsa gjigantët e teknologjisë shpallin modelet e tyre më të fundit të inteligjencës artificiale (AI) , konsumatorët në Evropë do të duhet të presin përpara se të jenë në gjendje t’i përdorin ato dhe kjo është nëse ata arrijnë fare.
Arsyeja kryesore për këtë është për shkak të pasigurisë ligjore pasi Evropa ka rregulla më të rrepta, thonë kompanitë e teknologjisë. Por ekspertët argumentojnë se kjo mund të jetë gjithashtu një mënyrë për të ushtruar presion mbi politikëbërësit e Bashkimit Evropian.
Modaliteti i avancuar i zërit i ChatGPT u lançua në MB javën e kaluar – por jo në BE. Kjo mund të jetë për shkak të shqetësimeve në lidhje me Rregulloren e Përgjithshme të Mbrojtjes së të Dhënave të Evropës (GDPR), e cila kërkon që disa produkte të rishikohen nga komisioneri i të dhënave të BE-së përpara lançimit.
Sidoqoftë, modaliteti i avancuar i zërit është i vetmi funksion OpenAI që nuk arrin ende në Evropë, kështu që mund të jetë çështje kohe para se të arrijë.
“Evropa është një rajon kyç për ne dhe ne jemi të përkushtuar të punojmë me institucionet evropiane për të ofruar produktet tona këtu,” tha një zëdhënës i OpenAI për Euronews Next.
Megjithatë, dy titanët e teknologjisë kanë vendosur të mos lansohen fare në Evropë.
Apple njoftoi iPhone 16 të aftë për AI në konferencën e zhvilluesve muajin e kaluar , por teknologjia e AI nuk do të arrijë në Evropë. Apple ka thënë në mënyrë specifike se kjo ishte për shkak të komplikimeve me të cilat do të përballej kompania sipas Aktit të Tregjeve Dixhitale të BE-së (DMA).
Apple do t’i duhej të hapte sistemin e saj iOS dhe produktet API për zhvilluesit e palëve të treta dhe t’u ofronte përdoruesve mundësinë për të zgjedhur produkte të tjera të AI për t’u integruar potencialisht në iPhone-ët e rinj, gjë që Apple ka thënë se do të krijonte rreziqe sigurie.
Disa javë më vonë, Meta pati gjithashtu konferencën e zhvilluesve dhe njoftoi përmirësimet e produktit të saj Llama AI. Por edhe kjo nuk do të vijë në Evropë. Kompania mëmë në Instagram dhe Facebook tha se kjo është për shkak të shqetësimeve në lidhje me rregullat e GDPR të Evropës.
Të dyja kompanitë gjithashtu nuk nënshkruan të ashtuquajturin Pakti të AI të BE-së , një marrëveshje jo detyruese që tregon përkushtimin e tyre ndaj Aktit të AI të BE-së. Por të njëjtën gjë bënë edhe kampioni francez i AI MistralAI dhe kompania amerikane Anthropic.
Euronews Next kontaktoi me Apple, e cila nuk u përgjigj në momentin e publikimit, dhe Meta, e cila tha se nuk kishte një zëdhënës në dispozicion.
“Unë mendoj se kjo është një çështje më e madhe e rregulloreve të BE-së që detyron kompanitë amerikane të shqyrtojnë nëse do të lëshojnë produkte në Evropë,” tha Bill Echikson, bashkëpunëtor i lartë në Iniciativën e Inovacionit Dixhital dhe redaktor i Bandwidth në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane.
“Arsyeja kryesore është pasiguria ligjore, frika se mund të thyejnë rregulloret. Dhe gjithashtu mund të jetë një mënyrë për të ushtruar presion ndaj politikëbërësve të BE-së për të ngadalësuar rregullimin,” tha ai për Euronews Next.
Giorgos Verdi, bashkëpunëtor i politikave në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, ra dakord se mospërdorimi i teknologjisë së AI mund të jetë një strategji e kompanisë për të ushtruar presion ndaj BE-së “për të krijuar ndryshime politikash dhe rregullatore”.
“Kërkesa e këtyre kompanive ka qenë prej kohësh që ose të heqin fare disa nga këto detyrime ose t’i thjeshtojnë ato. Dhe kështu kjo është një taktikë e shkëlqyer,” tha ai për Euronews Next.
Verdi tha se nga ana tjetër, disa kompani po humbasin para nga moslansimi në Evropë, kështu që mund të ndryshojnë takt.
Shembulli i fundit i kësaj ishte me chatbotin e Google për AI Bard, i cili fillimisht nuk u shfaq në Evropë për shkak të mos përmbushjes së GDPR, por e bëri këtë më vonë në 2023, pasi u angazhua në një dialog rregullator me Komisionin Irlandez të të Dhënave dhe rregullatorët evropianë.
“Duhet të shohim se sa shumë ata zgjedhin të tërheqin produktet e tyre nga Evropa dhe unë do të argumentoja se mund të mos zgjasë shumë në fakt sepse Evropa dhe tregu i saj i vetëm mbetet një treg shumë fitimprurës për këto kompani teknologjike,” tha Verdi.
Sa për konsumatorët evropianë, ndikimi i mospasjes së modeleve të AI është minimal, tha Verdi pasi shumica e qytetarëve nuk duan të shohin të dhënat e tyre duke u keqpërdorur ose nuk duan risi pa asnjë masë mbrojtëse.
Disa në industrinë evropiane të teknologjisë i kanë thënë gjithashtu Euronews Next se Akti i BE-së për AI mund të krijojë barriera rregullatore shtesë që do të përfitojnë nga konkurrenca amerikane dhe kineze dhe do të zvogëlojnë mundësitë për shfaqjen e kampionëve evropianë të AI.
Konkurrueshmëria mund të jetë një tjetër barrierë për Evropën që pengon kompanitë më të vogla evropiane.
“Në fund të fundit, konkurrueshmëria nuk ka të bëjë vetëm me inovacionin e produkteve të reja, por edhe me aftësinë për t’i integruar këto produkte në mënyrë që ato të rrisin konkurrencën dhe produktivitetin e kompanive evropiane,” tha Verdi.
Ndikimi përfundimtar i modeleve të inteligjencës artificiale që nuk shfaqen në Evropë është se mund të rrisë fragmentimin midis tregjeve amerikane dhe evropiane.
“Deri më tani efekti ka qenë i kufizuar. Por rregullatorët evropianë duhet gjithashtu të sigurojnë që kjo të mos vazhdojë në interes të qytetarëve evropianë dhe amerikanë”, tha Verdi.
“Këto dy tregje duhet të vazhdojnë të bashkëpunojnë për tregtinë e vazhdueshme mes tyre në vend që të shtyjnë për më shumë fragmentim teknologjik, siç kemi parë kohët e fundit”./euronews/
