Ndërhyrja e qeverisë italiane për të shpëtuar “modelin e Shqipërisë” pas refuzimit nga gjyqtarët në Romë, rrezikon të jetë më shumë çështje politike sesa ligjore
Italia mori masa duke miratuar të hënën një dekret që korrigjon dërgimin e azilkërkuesve në Shqipëri , pas vendimit të Gjykatës së Romës që urdhëroi kthimin e emigrantëve të parë të dërguar në qendrat e riatdhesimit jashtë kufijve të BE-së.
Qeveria e Romës konsideron tani 19 vende të sigurta për riatdhesim në vend të 22.
Lista gjendet në një dekret ligjor (përditësuar çdo vit përmes diskutimit me Parlamentin), pra në një rregullore të rangut më të lartë se dekreti i mëparshëm ndërministror.
A do të mjaftojë për të siguruar “modelin e Shqipërisë” , të cilit një pjesë e madhe e Evropës e shikon, nga pengesat e reja?
Gjyqtarët e Romës zbatuan një vendim nga Gjykata Evropiane e Drejtësisë, i cili, duke kujtuar ligjin evropian, argumenton të konsiderohet për një vend që të jetë i sigurt në të gjitha pjesët e tij dhe gjithashtu për disa kategori qytetarësh , si disidentët politikë ose personat LGBTQ+.
Në qendër të çështjes së dëgjuar nga Gjykata në fillim të këtij muaji ishte Moldavia, e cila konsiderohet “e pasigurt” nëse një azilkërkues është me origjinë nga Transnistria, një rajon pro-rus që e ka deklaruar veten të pavarur.
Javën e kaluar, gjyqtarët italianë zbatuan të njëjtin parim për 12 emigrantët nga Bangladeshi dhe Egjipti, të cilët ishin dërguar në qendrën e paraburgimit në Gjadër.
Këto dy shtete, me gjithë akuzat për të drejtat civile dhe represionin e kundërshtarëve politikë, janë përfshirë gjashtë muaj më parë në listën italiane të vendeve të sigurta dhe figurojnë edhe në versionin e dekretligjit të ri italian.
Lista tani përfshin: Bosnje-Hercegovinën, Kepin Verde, Bregun e Fildishtë, Egjiptin, Gambinë, Gjeorgjinë, Ganën, Kosovën, Maqedoninë e Veriut, Marokun, Malin e Zi, Perunë, Senegalin, Serbinë, Sri Lankën dhe Tunizinë.
Vetëm Kameruni, Kolumbia dhe Nigeria u hoqën nga lista e destinacioneve të sigurta, pasi ato paraqisnin probleme në disa pjesë të territorit të tyre, megjithëse të paktën dymbëdhjetë të tjera ishin në kushte të ngjashme (vetëm Bosnje-Hercegovina, Kepi Verde, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi konsiderohen plotësisht të sigurt).
Sakaq, vlerësimi i sigurisë së një vendi u besohet Shteteve Anëtare individuale, mbi bazën e direktivave të përbashkëta të BE-së që përcaktojnë parametrat dhe indikacionet nga organizma të ndryshëm ndërkombëtarë, por edhe mbi informacionin konfidencial nga inteligjenca kombëtare.
Në Itali provimi zhvillohet nga Ministria e Drejtësisë dhe e Punëve të Jashtme.
Qeveria komentoi se urdhri i gjyqtarëve romanë në mënyrë efektive përjashton mekanizmin e riatdhesimit të përshpejtuar të kërkuar nga BE.
Sipas ekzekutivit, ato në Shqipëri nuk janë gjë tjetër veçse qendrat e riatdhesimit të treguara në Paktin e ri për Migracionin dhe Azilin, miratuar nga 27 prilli i kaluar.
Referuar juristëve, kjo deklaratë rrezikon të jetë më shumë politike se çdo gjë tjetër, duke qenë se marrëveshja përfshin një grup më të gjerë rregullash dhe do të hyjë në fuqi vetëm në qershor 2026 .
“Pakti ruan qasjen aktuale, duke kërkuar kontrolle për sigurinë e vendeve të origjinës dhe në çdo rast për dy vitet e ardhshme zbatohet legjislacioni aktual”, komentoi për Euronews juristi, Gianfranco Schiavone, president i Konsorciumit Italian të Solidaritetit të Triestes (ICS).
A do të jenë në gjendje gjyqtarët të ndërhyjnë në dërgesën e radhës të emigrantëve?
Schiavone mohoi me vendosmëri se dekreti i ri ligjor që identifikon vendet e sigurta është një rregull që “nuk mund të zbatohet nga gjyqësori”, siç pretendon Ministri i Drejtësisë, Carlo Nordio.
“Nëse ka një konflikt me një ligj kombëtar, gjyqtari duhet të zbatojë ligjin e Bashkimit Evropian, i cili është ligj për shtetet anëtare”, argumenton Schiavone.
“Në rastin e dërgesave të ardhshme të emigrantëve në Shqipëri, çdo rast do të duhet të vlerësohet në bazë të meritave të veta”.
Sipas juristit, thelbi i çështjes është se qeveria italiane është intolerante ndaj rregullave për këtë çështje dhe do të donte të ishte e lirë të bënte vendimet politike.
Kjo është ndoshta arsyeja pse autoritetet – përfshirë ato evropiane – kanë përmendur disa herë një ndryshim të rregullave që do të favorizonte një kontroll më të madh mbi flukset migratore.
A mund të jetë “siguria” një mënyrë për të frenuar flukset?
Sipas marrëveshjes së lidhur me Tiranën , në Shqipëri dërgohen vetëm emigrantë në kushte jo të cenueshme (ndaj përjashtohen gratë, të miturit apo personat me shëndet të dobët) dhe vetëm me origjinë nga vende të konsideruara të sigurta.
Italia – për këta azilkërkues – zbaton një procedurë kufitare të përcaktuar si “të përshpejtuar” , pra pa të gjitha analizat dhe garancitë e thelluara që kërkohen për pritjen e emigrantëve.
Perspektiva është që, në rast se mbrojtja ndërkombëtare refuzohet (siç mund të ndodhë në çdo rast për çdo kërkesë për azil), emigrantët mund të riatdhesohen më lehtë.
“Është një lëvizje ekskluzivisht politike, e cila nuk ka përmbajtje ligjore”, përsërit Schiavone.
Të dhënat për mbërritjen e emigrantëve në Itali nga deti, të mbledhura nga portali i dedikuar i UNHCR-së , duket se shpjegojnë pse Bangladeshi dhe Egjipti konsiderohen ende vende të sigurta për riatdhesime, pavarësisht urdhrit të gjyqësorit të Romës që pretendon të kundërtën.
Deri më tani, Bangladeshi ka qenë vendi kryesor i origjinës për azilkërkuesit me 10 mijë e 380 persona nga gjithsej pothuajse 55 mijë të ardhur.
E dyta është Siria, e cila vështirë se mund të konsiderohet e sigurt pas luftës civile.
Tunizia , me të cilën BE ka nënshkruar një marrëveshje që përfshin kontrollin e largimeve me iniciativën e Giorgia Melonit dhe Presidentes së Komisionit Ursula von der Leyen (dhe pavarësisht akuzave për sundimin e ligjit nga shumë organizata), është në vendin e tretë.
Egjipti është i katërti, me 3 mijë e 207 emigrantë të mirëpritur në Itali në dhjetë muajt e fundit. /Albanianpost.com/Euronews/
