Komisioni Evropian i ka lëshuar një qortim Francës për thyerjen e rregullave fiskale të BE-së përpara zgjedhjeve ku kryesuesit po bëjnë premtime të mëdha shpenzimesh.
Vendimi i ekzekutivit të BE-së për të nisur “procedurën e deficitit të tepruar” kundër Francës është një goditje për Emmanuel Macron – me një deficit shumë mbi pragun e BE-së – dhe gjithashtu krijon një kurs përplasjeje me një qeveri paszgjedhore të dominuar potencialisht nga e djathta ekstreme apo koalicionin e majtë.
Të dy grupet kanë bërë premtime të mëdha për shpenzime përpara zgjedhjeve legjislative më 30 qershor dhe 7 korrik dhe, sipas sondazheve, po lënë partinë e Rilindjes së Macron në vendin e tretë.
Ressemblement Natinal e ekstremit të djathtë është zotuar të shfuqizojë reformën e pensioneve të luftuar shumë të Macron dhe të ulë moshën e pensionit për ata që filluan punën në adoleshencë. Partia e Marine Le Pen dëshiron gjithashtu të ulë TVSH-në për ushqimin dhe karburantin, dhe në fushatën presidenciale të vitit 2022 premtoi të përjashtojë punëtorët nën 30 vjeç nga tatimi mbi të ardhurat.
Fronti i Ri Popullor, që bashkon të majtën, kërkon të ulë moshën e pensionit në 60 vjeç, të rrisë pagën minimale dhe të ngrijë çmimet e ushqimeve, energjisë dhe karburanteve.
Ministri aktual i financave, Bruno Le Maire, paralajmëroi se “një skenar i Liz Truss ishte i mundur”, nëse RN do të zbatonte programin e tij ekonomik, duke iu referuar mënyrës sesi kryeministri britanik jetëshkurtër tronditi tregjet financiare me planet për shkurtime të mëdha të taksave të pafinancuara. Ai ka bërë paralajmërime të ngjashme për planet e shpenzimeve të së majtës.
Deficiti i Francës – diferenca midis shpenzimeve qeveritare dhe të ardhurave – ishte 5.5% e prodhimit ekonomik në 2023 dhe parashikohet të mbetet në 5% në 2025, shumë mbi pragun e BE-së prej 3%. Borxhi i qeverisë ishte 110.6% e prodhimit të brendshëm bruto në vitin 2023 dhe parashikohet të rritet në 113.8% deri në vitin 2025, krahasuar me kufirin e BE-së prej 60% të PBB-së. “Analiza e qëndrueshmërisë së borxhit tregon rrezik të lartë në afat të mesëm,” tha Komisioni.
Gjashtë shtete të tjera anëtare që shkelin rregullat e deficitit të BE-së u vunë në të njëjtën procedurë të mërkurën: Belgjika, Italia, Hungaria, Malta, Polonia dhe Sllovakia.
Sipas rregullave të reja të miratuara vitin e kaluar, vendet që thyejnë rregullat duhet të reduktojnë deficitet “të tepërta” me 0.5% në vit. Por në një përpjekje për të shmangur dëmtimin e rritjes ekonomike, rregullat lejojnë më shumë fleksibilitet për shpenzimet për mbrojtjen, politikat e gjelbra dhe digjitale.
Në teori, shkelësit e rregullave të përsëritura mund të gjobiten, por asnjë vend nuk është përballur ndonjëherë me këtë sanksion, mes frikës se mund të përkeqësojë situatën ekonomike dhe të nxisë tensionet politike.
Zyrtarët e BE-së nuk do të parashtrojnë rekomandime të qarta për vendet që thyejnë rregullat se si të reduktojnë deficitin derisa një komision i ri të marrë detyrën më 1 nëntor. Këto plane për reduktimin e deficitit do të duhet gjithashtu të miratohen nga ministrat e financave të BE-së.
Komisioneri i ekonomisë së BE-së, Paolo Gentiloni, nuk pranoi të komentonte mbi planet e shpenzimeve të partive franceze, duke thënë thjesht se ai kishte besim se diskutimet me një qeveri të ardhshme franceze do të ishin “të dobishme dhe me një përfundim të mirë”.
Gentiloni, një ish-kryeministër italian, hodhi poshtë sugjerimet se detyrimi për të reduktuar deficitin sinjalizonte një kthim në masat shtrënguese: “Politikat tona ekonomike dhe fiskale tani po hyjnë në një cikël të ri. Kjo nuk do të thotë rikthim në normalitet, sepse nuk po jetojmë në kohë normale; dhe definitivisht nuk do të kthehemi te masat shtrënguese, sepse ky do të ishte një gabim i tmerrshëm”./Albanianpost.com
