Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka urdhëruar Izraelin të marrë të gjitha masat për të parandaluar gjenocidin në Gaza.
Kështu, nuk e ka urdhëruar Izraelin të përfundojë operacionin e tij ushtarak në Rripin e Gazës, por të marrë më shumë masa për të mbrojtur palestinezët.
“Izraeli duhet të marrë masa për të parandaluar dhe ndëshkuar ata që nxisin gjenocidin ndaj palestinezëve”, u shprehën gjyqtarët e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë.
“Gjykata konsideron se nuk mund të pranojë kërkesën e Izraelit që çështja të hiqet nga lista e përgjithshme”, thotë gjyqtarja Joan E. Donoghue.
Kjo e fundit fillon duke paraqitur sulmet e Hamasit më 7 tetor dhe mënyrën se si Izraeli u përgjigj.
Donoghue përmend “viktima masive” dhe “shkatërrim të gjerë” të infrastrukturës në Gaza.
Ajo tha gjithashtu se kjo kishte rezultuar në “zhvendosjen e shumicës dërrmuese të popullsisë në Gaza”.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë është duke vendosur nëse do të nxjerrë masa urgjente duke urdhëruar Izraelin të ndalojë operacionet e tij në Gaza.
Një vendim kundër Izraelit nuk është i zbatueshëm nga gjykata – dhe Izraeli pothuajse me siguri do ta injoronte atë – por do të ishte politikisht i rëndësishëm.
Seanca dëgjimore e GJND-së do të zgjasë rreth një orë.
Donoghue vazhdon me çështjen nëse gjykata ka juridiksion në këtë rast – në thelb nëse ajo mund të marrë urdhra.
Në veçanti, ajo po shikon nëse ka një mosmarrëveshje midis Afrikës së Jugut dhe Izraelit dhe po përcakton kuadrin ligjor që gjykata po zbaton për të.
Ajo vë në dukje se Afrika e Jugut ka bërë më parë komente publike duke sugjeruar se Izraeli mund të ketë vepruar në kundërshtim me detyrimet e tij sipas konventës së gjenocidit.
Ajo thekson më tej se Izraeli ka hedhur poshtë çdo nocion të gjenocidit në Gaza.
Palët kanë qëndrim të kundërt në lidhje me detyrimin e Izraelit, thotë ajo.
Prandaj, ka një mosmarrëveshje mes dy palëve. Afrika e Jugut e konsideron Izraelin si përgjegjës për gjenocidin në Gaza.
Gjykatësja thotë se të paktën disa nga veprimet dhe mosveprimet duket se janë brenda konventës së gjenocidit.
Ajo përfundon se gjykata ka juridiksion për të shqyrtuar çështjen.
Cili është rasti kundër Izraelit?
Afrika e Jugut pretendon se Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve, pas sulmit të Hamasit më 7 tetor.
Qindra persona të armatosur të Hamasit kaluan nga Rripi i Gazës në Izraelin jugor, duke vrarë 1 mijë e 300 njerëz, kryesisht civilë dhe duke marrë rreth 240 pengje përsëri në Gaza.
Që kur Izraeli filloi operacionin e tij ushtarak kundër Hamasit si përgjigje, më shumë se 23 mijë njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, janë vrarë në Gaza, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Dhe provat e paraqitura nga Afrika e Jugut pretendojnë se “veprimet dhe mosveprimet” nga Izraeli “kanë karakter gjenocidal sepse ato synojnë të shkaktojnë shkatërrimin e një pjese të konsiderueshme të grupit kombëtar, racor dhe etnik palestinez”.
Kjo i referohet edhe asaj që Izraeli po bën në mënyrë aktive, siç është kryerja e sulmeve ajrore, dhe asaj që pretendohet se po dështon të bëjë, siç është, sipas Afrikës së Jugut, parandalimi i dëmtimit të civilëve.
Dhe rasti nxjerr në pah retorikën publike izraelite, duke përfshirë komentet e kryeministrit Benjamin Netanyahu, si dëshmi e “qëllimit gjenocidal”.
Sipas të drejtës ndërkombëtare, gjenocidi përkufizohet si kryerja e një ose më shumë akteve me synimin për të shkatërruar, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar.
Ato akte janë:
1-vrasja ose shkaktimi i lëndimeve të rënda trupore ose mendore për anëtarët e grupit
duke i shkaktuar grupit me qëllim kushte jetese të llogaritura për të sjellë shkatërrimin e tij fizik tërësisht ose pjesërisht,
2-vendosja e masave që synojnë parandalimin e lindjeve brenda grupit,
3-transferimi me forcë i fëmijëve të grupit në një grup tjetër.
Pse Izraeli dhe Hamasi po luftojnë në Gaza?
Izraeli e ka kundërshtuar ashpër pretendimin e Afrikës së Jugut.
Netanyahu ka thënë “jo, Afrika e Jugut, nuk jemi ne që kemi ardhur për të kryer gjenocid, është Hamasi”.
“Do të na vriste të gjithëve nëse do të mundej”.
“Në të kundërt, IDF (Forcat Mbrojtëse të Izraelit) po vepron sa më moralisht të jetë e mundur”.
Sakaq, ushtria izraelite thotë se merr një sërë masash për të shmangur viktimat civile.
Këto kanë përfshirë: fletushka me aeroplan që paralajmërojnë sulme të afërta, duke telefonuar në telefonat e civilëve për t’i nxitur ata të largohen nga ndërtesat e synuara ose ndërprerja e disa sulmeve kur civilët janë në rrugë.
Dhe qeveria izraelite ka deklaruar vazhdimisht se qëllimi i saj është të shkatërrojë Hamasin, jo popullin palestinez.
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar Lord Cameron i ka thënë një komiteti të deputetëve se ishte i shqetësuar se Izraeli mund të ketë shkelur ligjin ndërkombëtar në Gaza.
Por ai ka thënë për pretendimin e Afrikës së Jugut se “unë nuk mendoj se kjo është e dobishme”.
“Nuk jam dakord me të, nuk mendoj se është e drejtë”.
A mundet gjykata ta detyrojë Izraelin të ndalojë luftën?
Afrika e Jugut kërkon që GJND-ja të urdhërojë Izraelin që “të pezullojë menjëherë operacionet ushtarake kundër Gazës”.
Por është praktikisht e sigurt që Izraeli do ta shpërfillte një urdhër të tillë dhe nuk mund të detyrohej të zbatonte.
Vendimet janë teorikisht ligjërisht të detyrueshme për palët në GJND – të cilat përfshijnë Izraelin dhe Afrikën e Jugut – por në praktikë, të pazbatueshme.
Në vitin 2022, GJND-ja urdhëroi Rusinë të “pezullonte menjëherë operacionet ushtarake” në Ukrainë. Por urdhri u shpërfill.
GJND-ja mund të vendosë shpejt mbi kërkesën e Afrikës së Jugut që Izraeli të pezullojë fushatën e tij ushtarake.
Kjo, në teori, do t’i mbronte palestinezët nga ajo që përfundimisht mund të shpallet gjenocid.
Por një vendim përfundimtar nëse Izraeli po kryen gjenocid mund të zgjasë disa vjet.
Pse e ka ngritur Afrika e Jugut çështjen?
Afrika e Jugut ka qenë shumë kritike ndaj operacionit ushtarak të Izraelit në Gaza.
Dhe si nënshkruese e Konventës së Gjenocidit të OKB-së të vitit 1948, ajo ka detyrimin të veprojë, sipas saj.
Kongresi Kombëtar Afrikan qeverisës ka gjithashtu një histori të gjatë solidariteti me çështjen palestineze.
Sheh paralele me luftën e saj kundër aparteidit – një politikë e ndarjes racore dhe diskriminimit të zbatuar nga qeveria e pakicës së bardhë në Afrikën e Jugut kundër shumicës me ngjyrë të vendit, deri në zgjedhjet e para demokratike, në vitin 1994.
Vendi i ka dënuar sulmet e 7 tetorit dhe ka bërë thirrje për lirimin e pengjeve.
Muajin e kaluar, Presidenti Cyril Ramaphosa u ka thënë udhëheqësve hebrenj të Afrikës së Jugut, se qeveria e tij “qëndron me popullin e Palestinës, i cili ka duruar mbi shtatë dekada të okupimit brutal të tipit aparteid”.
/albanianpost/
