Një “tigër aziatik”, një fuqi planetare nga pikëpamja teknologjike, por në një situatë politike që ka mbetur e pazgjidhur që nga vitet 1950.
Tajvani është ishulli që tani po kthehet në qendër të skenës botërore për shkak të manovrave ushtarake iniciuar nga Pekini.
Kina komuniste ka pretenduar gjithmonë sovranitetin e saj mbi ishullin: por nga vjen kriza dhe cilat janë arsyet e mosmarrëveshjes?
Pyetja është praktikisht një plagë e pashëruar e Luftës së Dytë Botërore dhe e luftës pasuese midis komunistëve të Maos dhe nacionalistëve të Chang Kai Shekut, të dy të vendosur në shpalljen e tyre si përfaqësuesit e vetëm të qeverisë legjitime kineze.
Me kapitullimin e japonezëve në 1945 dhe tërheqjen e tyre nga Kina, shpërtheu konflikti i brendshëm i cili sheh komunistët e Maos të mbizotërojnë në 1949.
Rivali i tij Chang Kai Shek tërhiqet në ishullin Formosa, duke i dhënë jetë shtetit të Tajvanit me kryeqytet Taipein.
Që nga ajo ditë, në fakt, ka pasur dy qeveri të dallueshme që e shpallin veten përfaqësues legjitimë të Kinës dhe me veto kundërshtuese: çdo shtet që kishte njohur sovranitetin e njërit nuk mund mbante marrëdhënie me tjetrin.
Çështja mbeti e fjetur për më shumë se njëzet vjet pasi Kina komuniste vendosi të izolohej pothuajse plotësisht nga pjesa tjetër e botës.
“Diplomacia e ping pong-ut” erdhi për të përzierë kartat në vitin 1971: në atë vit Shtetet e Bashkuara (presidenti Richard Nixon, sekretari i Shtetit Henry Kissinger) vendosën marrëdhëniet diplomatike zyrtare me Pekinin.
Një pikë kthese historike, një gjest hapjeje i shoqëruar simbolikisht me një ndeshje pingpongu mes përfaqësuesve të dy vendeve.
Në të njëjtin vit Washingtoni arrin t’i caktojë vendin e OKB-së Kinës komuniste dhe në vazhdën amerikane shumë qeveri perëndimore e njohin qeverinë e Maos si përfaqësuesin e vetëm të Kinës.
Në fakt, Pekini vazhdon ta konsiderojë – që nga viti 1949 – Tajvanin një “provincë rebele” të perandorisë së tij, ka militarizuar plotësisht bregdetin përballë ishullit Formosa (duke vendosur gjithashtu koka bërthamore), por deri më tani ka shmangur marrjen e vendosmërisë së tij në ekstrem.
Vitet e fundit, dy fqinjët kanë gjetur forma bashkëjetese, duke shmangur çdo njohje zyrtare, por duke nënshkruar, për shembull, marrëveshje me karakter tregtar që lejojnë kalimin e lirë të mallrave nga njëra anë e detit kinez në tjetrën.
Por situata ka pasur një evolucion të mëtejshëm.
Nga njëra anë, Kina e Xi Jinping ka rritur rolin e saj jo vetëm si një fuqi rajonale, por edhe si një fuqi planetare dhe ka përdorur edhe një herë çështjen Formosa si një “levë” për të demonstruar peshën e saj.
Nga ana tjetër, Tajvani ka parë rritje të peshës së tij specifike në të gjithë skenën aziatike dhe botërore.
Sot, 24 milionë njerëz jetojnë në ishullin Formosa, të cilët i japin jetë ekonomisë së njëzet e një në planet për PBB-në globale.
Por rëndësinë strategjike të Tajvanit e jep fakti se ai është “kryeqyteti” botëror i mikroprocesorëve.
60% e prodhimit të këtij elementi kyç është përqendruar këtu: COVID dhe lufta kanë vënë në krizë të gjithë zinxhirin e furnizimit.
mungesa e mikroçipëve nga Tajvani ka vënë në litar industrinë e automobilave të vendeve kryesore, për shembull.
Dhe është një nga argumentet që e bindi Joe Biden të nisë planin e investimeve publike IRA për të reduktuar varësinë e vendit nga furnizimet aziatike. /Albanianpost.com/ /Corriere Della Sera/
