Budapesti ishte faza e një përparimi të madh në Shengen pasi Austria ra dakord të heqë veton ndaj pranimit të Rumanisë dhe Bullgarisë.
Austria ka rënë dakord të heqë veton e saj të gjatë për pranimin e Rumanisë dhe Bullgarisë në Zonën Shengen pa pasaporta, të cilën dy vendet e Evropës Lindore kanë kërkuar prej vitesh ta arrijnë vetëm për t’u përballur me rezistencën e Vjenës.
Përparimi u njoftua të premten pasdite nga presidenca hungareze e Këshillit të BE-së, e cila priti një takim në Budapest me ministrat e brendshëm të Rumanisë, Bullgarisë dhe Austrisë.
Të tre ministrat nënshkruan një “marrëveshje të përbashkët” për të hapur rrugën për anëtarësimin e plotë në Shengen, tha një zëdhënës hungarez. Deklarata nënvizon “progresin” e bërë në frenimin e kërkesave për migrim të parregullt dhe azil në të tre vendet dhe përfshin një zotim për të përshpejtuar dëbimet e aplikantëve të refuzuar.
Në praktikë, marrëveshja nënkupton heqjen e kontrolleve në kufijtë e brendshëm tokësorë, pengesa e fundit e mbetur. Në fillim të këtij viti, kontrollet e pasaportave në kufijtë detarë dhe ajrorë u hoqën përgjithmonë në një koncesion të parë nga Vjena.
Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian, e përshëndeti lajmin, duke thënë se Rumania dhe Bullgaria “i përkasin plotësisht” zonës Shengen.
“Le të shohim Shengenin 2025 të bëhet më i fortë”, tha von der Leyen.
Roberta Metsola, presidentja e Parlamentit Evropian, ishte po aq pozitive, duke thënë se “një Shengen më i fortë do të thotë një Evropë më e fortë”.
Për t’u bërë realitet, marrëveshja e Budapestit duhet të miratohet unanimisht nga shtetet anëtare, një proces që pritet të shkojë pa probleme.
Ylva Johansson, Komisionerja Evropiane për Çështjet e Brendshme, e cila mori pjesë në takimin ministror, tha se votimi do të ndodhë në 12-13 dhjetor dhe se, “shpresojmë” deri në 1 janar, kontrollet në kufijtë tokësorë do të hiqen plotësisht.
“Ky është një moment i mrekullueshëm,” tha Johansson në një video-mesazh . “Jam shumë i lumtur sot”.
Përjashtimi i Rumanisë dhe Bullgarisë nga Zona Shengen, e cila përfshin 450 milionë njerëz dhe shumicën dërrmuese të shteteve anëtare, ka qenë një burim i përsëritur i fërkimeve midis dy vendeve dhe Austrisë, rezistenca kryesore .
Vjena tha se ardhja e vazhdueshme e migrantëve të parregullt ishte dëshmi se Shengeni “nuk po funksiononte” dhe se zgjerimi i mëtejshëm nuk ishte i garantuar. Bukureshti dhe Sofja e kundërshtuan këtë pretendim, duke argumentuar se asnjëri prej tyre nuk ishte pjesë e rrugës së Ballkanit Perëndimor përmes së cilës mijëra emigrantë hyjnë në mënyrë të parregullt në bllok çdo vit.
Brukseli mbështeti fuqimisht ofertat e tyre: që nga viti 2011, Komisioni Evropian, i cili ka për detyrë të vlerësojë kandidaturat e Shengenit, ka këmbëngulur se Rumania dhe Bullgaria ishin “gati” për t’u bashkuar dhe iu lut Austrisë të heqë veton.
Hollanda gjithashtu fillimisht u kundërshtua, por përfundimisht u dorëzua.
Përparimi vjen në një moment delikat për Shengenin: disa shtete anëtare, si Gjermania dhe Franca, kanë rifutur kontrollet kufitare në një përpjekje për të kontrolluar migrimin e parregullt, edhe nëse ekspertët hedhin dyshime për efektivitetin e kësaj mase të njëanshme.
Sipas deklaratës së përbashkët të nënshkruar të premten, do të vendosen kontrolle të përkohshme kufitare midis Hungarisë dhe Rumanisë dhe midis Rumanisë dhe Bullgarisë për të paktën gjashtë muaj për të “parandaluar çdo kërcënim serioz ndaj politikës publike dhe sigurisë së brendshme”./euronews/
