Aksidentohet një kamion me një veturë në Gjakovë, lëndohet një person
Vendimi i ministrave të OPEC+ për të ulur prodhimin me 2 milionë fuçi në ditë midis vendeve anëtare të organizatës këtë javë mund të interpretohet vetëm përmes lenteve të një krize gjeopolitike më të gjerë dhe në përshkallëzim në Europë.
Përfaqësuesit e OPEC+, natyrisht, e shprehën këtë ndryshim në prodhimin e naftës në terma shumë të ndryshëm: Ministri saudit i Energjisë, Abdulaziz bin Salman e cilësoi vendimin si një çështje të menaxhimit të çmimit të energjisë, i bazuar në një llogjikë të ftohtë dhe në treg, e ngjashme me atë që OPEC + ka bërë për disa vite.
Ai sugjeroi se në terma realë tregjet do të ulnin prodhimin me 1.0-1.1 milionë fuci në ditë dhe hodhi poshtë sugjerimet e një vendimi të motivuar politikisht duke argumentuar se një recesion i mundshëm global në horizont ishte arsyeja kryesore.
Në rrethana tipike, këto deklarata mund të cilësohen si të besueshme. Por realiteti gjeopolitik e ka përforcuar rëndësinë e reduktimit të prodhimit në mes të luftës së vazhdueshme në Ukrainë.
Askujt nuk i shpëtoi vëmendjes se zëvendëskryeministri rus Alexander Novak, i cili ishte tema kryesore në diskutimet e kësaj jave të OPEC+.
Me Moskën e zhytur në një situatë të përkeqësuar në luftën kundër Ukrainës dhe vendosjen e një “çmimi tavan” të koordinuar nga SHBA-BE për naftën bruto ruse që do të zbatohet më 5 dhjetor, interesat politike të Rusisë varen nga rritja e çmimit të naftës së papërpunuar.
Presidenti Vladimir Putin ka refuzuar me vendosmëri t’i përmbahet çdo kufiri të propozuar të çmimit (në një nivel që do të përcaktohet) kur vendimi të merret përfundimisht në fund të këtij viti, duke theksuar se prodhuesit rusë nuk do të shesin naftë apo gaz vendeve që pranojnë propozimin.
Në këtë skenar, Rusia ka opsione të shumta për t’iu përgjigjur presionit perëndimor.
Një nga mënyrat e saj është thjesht të shesë naftë të papërpunuar në më pak tregje (të tilla si ato në Azinë Jugore dhe Lindore, dhe blerës si Kina që vazhdojnë të blejnë naftën ruse dhe produkte të tjera), duke vënë bast se rritja e çmimit të naftës së papërnuar do të kompensojë çdo humbje.
Në të njëjtën mënyrë, kompanitë ruse të naftës mund të ndalojë prodhimin në mënyrë që tregjet tashmë në vështirësi të naftës bruto të përballen me probleme edhe më të mëdha.
Sido që të jetë, qeveria ruse do të vazhdojë të korrë fitime të mëdha në shitjet e saj të naftës së papërpunuar (vetëm Rosneft ka raportuar se ka fituar 7.2 miliardë dollarë në gjysmën e parë të këtij viti).
Vendimi i OPEC+ për të ulur paraprakisht prodhimin me 2 miliardë fuçi në ditë nga tregjet globale (megjithëse vlerësimet sugjerojnë më afër 900,000 fuçi në ditë ka më shumë gjasa) vjen dy muaj përpara se kufiri i çmimit të hyjë në fuqi.
Kjo zgjedhje është një dhuratë për Putinin.
Prandaj, pyetja kryesore është se çfarë do të thotë ky vendim (pa dyshim i udhëhequr dhe i lehtësuar nga qeveria saudite) për politikën e jashtme të SHBA-së dhe marrëdhëniet e saj më të gjera në rajon?
Sauditët janë gjithnjë e më të vetëdijshëm se diçka e tillë nuk do të pritet mirë në Uashington. Pasojat e prekshme politike mund të pasojnë këtë vendimarrje jo më pak të rëndësishme prej të cilave mund të jetë ringjallja e projekt-ligjit të përhershëm të NOPEC në Kongres, i cili do të çmontonte imunitetin sovran të OPEC-ut dhe do të niste një proces gjyqësor.
Ky vendim është në kontrast të plotë me përgjigjet e kujdesshme dhe të heshtura të presidentit kinez Xi Jinping dhe presidentit indian Narendra Modi ndaj agresionit të përshpejtuar të Putinit në Europën Lindore dhe kërcënimeve në rritje për përdorimin e armëve të bërthamore.
Përveç blerjes së naftës ruse (me zbritje të mëdha, së fundmi rreth 25 dollarë), as kinezët dhe as indianët nuk i kanë ofruar Putinit shumë ide për mbulimin diplomatik, materialeve ushtarake ose mbështetjes tjetër thelbësore të drejtpërdrejtë që nga javët e para të pushtimit rus.
Vendimi saudit për të ndihmuar Moskën të menaxhojë shkurtimet e prodhimit të naftës së papërpunuar të OPEC+ në përputhje me interesat ruse është padyshim akti më i vlefshëm i mbështetjes dypalëshe që Kremlini gjithnjë e më i izoluar ka marrë që nga shkurti i vitit 2022.
Mund të ketë arsye të shumëfishta për ndryshimin e strategjisë së Riadit nga aleanca e dobët me Shtetet e Bashkuara në favor të qëndrimit revizionist të Rusisë.
Praktikisht, Arabia Saudite ka një interes të veçantë për të punuar me Rusinë, ende një nga prodhuesit kryesorë të naftës së papërpunuar në botë, për ndoshta dekadat e ardhshme, ndërsa bota lundron në paqëndrueshmërinë e tregut të energjisë dhe tranzicionit të energjisë.
Aleanca OPEC+ ka qenë kryesisht e suksesshme për të ndihmuar prodhuesit e naftës gjatë revolucionit të naftës argjilore, pandemisë COVID-19 dhe më shumë. Priten të ketë edhe më shumë supriza, pasi sauditët do të kërkojnë mbrojtjen e aleancës së OPEC+, pavarësisht rrezikut se diçka e tillë nuk do t’i pëlqejë Uashingtonit, raporton abcnews.al.
Ironikisht, me këtë vendim të OPEC+, Mbretëria de facto është bërë aleate me mikun më të madh të kundërshtarit të saj më të madh gjeopolitik – Iranin. Prodhimi i naftës së papërpunuar iraniane në muajt e ardhshëm do të justifikonte shkurtimin e prodhimit nga vendet e tjera anëtare të OPEC-ut mbi bazën e ofert-kërkesës.
Mbretëria ka të ngjarë të jetë gjithashtu e pakënaqur me perspektivën e një marrëveshjeje të re për mospërhapjen e armëve bërthamore duke krijuar një mundësi për një angazhim më të madh midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit.
Problemi me gjithë këtë arsyetim, sado logjik, është se Riadi nuk i ka zemëruar thjesht politikëbërësit në Uashington.
Përkundrazi, kjo ulje e prodhimit ka përkeqësuar sfidat ekzistuese të furnizimit me energji në të gjithë botën dhe veçanërisht në vendet në zhvillim me të ardhura të ulëta dhe të mesme, shumë prej tyre në rajone do të jenë nxitësit e konsumit të hidrokarbureve në dekadat në vijim.
Inflacioni do të përkeqësohet nga këto zhvillime, veçanërisht në Azi. Përfaqësuesit nga SK Energy, rafineria më e madhe e Koresë së Jugut, paralajmëroi “një rritje të çmimeve ndërkombëtare të naftës”.
Po kështu, Fondi Monetar Ndërkombëtar vazhdon të parashikojë se ekonomia do të pësojë goditje në të gjithë botën në zhvillim mes çmimeve të larta të energjisë dhe përkeqësimit të inflacionit, raporton abcnews.al.
Vendimi i sauditëve për të mbështetur interesat ruse vjen në një moment shqetësues dhe cilësohet si miop në kontekstin gjithëpërfshirës. Por ndoshta më e rëndësishmja, mençuria strategjike afatgjatë e kësaj përçarje me Shtetet e Bashkuara mund të rezultojë e gabuar.
Me këtë vendim, Mbretëria duket më pak një menaxhere efektive, e matur e tregjeve të energjisë dhe më shumë një aleate partizane e një lideri të veçantë revisionist, Presidentit Putin- pozicioni strategjik i të cilit është ndoshta më i dobëti se sa ka qënë ndonjëherë.
Mbretëria mund të supozojë se, kur era fryn në një drejtim të ri, aleanca e SHBA-së do të jetë gjithmonë aty, siç ka qenë gjithmonë më parë. Por me një ndryshim të orientimit drejt Riadit në Shtëpinë e Bardhë dhe Kongresit, ky supozim mund të vihet në provë.
Sigurisht, koha dhe zhvillimet e ardhshme mund të përmirësojnë qasjen strategjike të Mbretërisë. Idetë e dhjetorit po afrohen me shpejtësi së bashku me kufijtë e çmimeve që do të përcaktohen për nafta e papërpunuar ruse.
Nëse sasi të konsiderueshme të vëllimeve të naftës së papërpunuar ruse dëgohen në vende të tjera, ose nëse Putini ndalon prodhimin, Mbretëria e Arabisë Saudite do të ketë një mundësi për të demonstruar angazhimin e saj ndaj çmimeve të stabilizuara globale të naftës së papërpunuar.
Në këtë pikë, megjithatë, ky ndryshim kursi duket i pamundur. Tani për tani, Arabia Saudite i ka lënë në dorë “kubin rubik” Rusisë dhe ka pak sinjale se ajo do të rregullojë qasjen e saj së shpejti.
Koha do të tregojë nëse basti i saj ndaj Rusisë ia vlen.
/abcnews.al
