Vendet evropiane rritën mbrojtjen e tyre në përgjigje të aneksimit të gadishullit të Krimesë në 2014 dhe pushtimit të plotë të Rusisë në Ukrainë në 2022, tha të premten një institut me qendër në Londër, por mbetet shumë për të bërë që ata të jenë gati për t’u përballur me kërcënimet. nga Rusia.
Ky është përfundimi i një raporti të lëshuar nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike ndërsa hapi një mbledhje tre-ditore në kryeqytetin çek për të diskutuar aftësitë ushtarake evropiane dhe transatlantike.
“NATO jo vetëm që ka rritur ndjeshëm ambiciet e saj në lidhje me qëndrimin e saj parandalues dhe luftarak, por anëtarët evropianë janë përpjekur të adresojnë mangësitë kritike të aftësive dhe gatishmërisë”, thuhet në raport.
“Megjithatë, çuditërisht, pas dekadash neglizhence dhe investimi të pamjaftueshëm, mbetet shumë për të bërë dhe progresi ka qenë i përzier”.
Ai u publikua ndërsa liderët evropianë, përfshirë Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, po rivlerësonin marrëdhëniet e tyre transatlantike në Budapest, Hungari me shpresën se presidenca e dytë e Donald Trump do të shmangte grindjet e administratës së tij të parë dhe do të mbante një qëndrim të fortë të përbashkët ndaj Rusia.
Gjatë fushatës së tij elektorale, Trump kërcënoi me veprime që mund të kenë pasoja novator për kombet në të gjithë Evropën, nga një luftë tregtare me BE-në te tërheqja e angazhimeve të NATO-s dhe një zhvendosje thelbësore e mbështetjes për Ukrainën në luftën e saj me Rusinë.
Gjatë mandatit të tij të parë 2017-2021, Trump i shtyu anëtarët evropianë të NATO-s të shpenzonin më shumë për mbrojtjen, deri në dhe përtej 2% të prodhimit të brendshëm bruto, dhe të vareshin më pak nga mbulimi ushtarak i SHBA.
Në këtë drejtim, është bërë njëfarë progresi, me shpenzimet e mbrojtjes për vitin 2024 nga vendet anëtare evropiane të NATO-s 50% më të larta se 10 vjet më parë, thuhet në raport.
Por problemet mbeten, tha IISS, duke përmendur mungesën e stabilitetit në financimin publik që “në fund kufizon aftësinë e industrisë së mbrojtjes për të investuar me besim”.
Për më tepër, “pengesat rregullatore dhe aplikimi i standardeve mjedisore, sociale dhe të qeverisjes do të vazhdojnë të veprojnë si barriera për investimet,” tha ai.
Industria e mbrojtjes evropiane arriti të rrisë prodhimin e disa produkteve pas vitit 2022, veçanërisht atyre me kërkesë të lartë nga Ukraina, si mbrojtja ajrore dhe artileria. Por vendet evropiane gjithashtu i dhuruan armët e tyre Ukrainës, duke përfshirë avionët luftarakë F-16, dhe “mbeten të varura nga SHBA për disa aspekte të rëndësishme të aftësive të tyre ushtarake”, duke kërkuar gjithashtu Brazilin, Izraelin dhe Korenë e Jugut për të përmbushur nevojat e tyre për shkak të mungesa e kapacitetit të tyre prodhues.
Konkurrenca me industritë civile për lëndët e para dhe profesionistët e aftë i bën gjërat më të vështira për industrinë e mbrojtjes, thuhet në raport.
Ai paralajmëroi gjithashtu se shumë ushtri evropiane nuk kanë personel të mjaftueshëm ushtarak. Një mësim i nxjerrë nga lufta e Rusisë kundër Ukrainës është “që vendet kanë nevojë për trupa të konsiderueshme për t’u përfshirë dhe për të mposhtur sulmin e armikut, por edhe forca të mjaftueshme për të rigjeneruar pas shkatërrimit luftarak”.
Sipas këtij standardi, “forcat kryesore të armatosura evropiane mbeten të pafuqishme”.
Evropianët kanë një rrugë të gjatë për të bërë për të rinovuar aftësitë e tyre mbrojtëse, thuhet në raport.
“Forcat, buxhetet dhe kapacitetet mbrojtëse-industriale u reduktuan për shkak të vendimeve politike të qeverive. Të njëjtat qeveri tani duhet të rizbulojnë ‘kujtesën muskulore’ të mbrojtjes dhe sigurisë, duke siguruar vëmendje të qëndrueshme të politikave dhe investime për të përmbushur realitetet e reja strategjike në Evropë.”/euronews/
