Ndërsa Izraeli synon Hezbollahun në Liban, ai kërkon partnerë për një armëpushim, duke përdorur taktikat ushtarake dhe teknologjinë për të siguruar kufirin e tij verior dhe për të shmangur konfliktin e zgjatur.
Objektivi zyrtar i inkursionit të katërt ushtarak izraelit në Liban është çarmatosja e Hezbollahut me përdorimin e forcës dhe krijimi i një mjedisi të sigurt për qytetarët e tij në rajonin verior të Galilesë të Izraelit.
Megjithatë, këtë herë, IDF dëshiron të shmangë grackat e mundshme operacionale si në Gaza dhe Liban në 2006 – dy ndërhyrje me rezultate të mjerueshme, si nga pikëpamja ushtarake ashtu edhe diplomatike.
“Unë nuk mendoj se Izraeli dëshiron të aneksojë një pjesë të Libanit të Jugut për t’u bërë pjesë e territorit të tij,” tha Agnes Helou, analiste libaneze e mbrojtjes në Breaking Defense,* për Euronews.
“Sigurisht, ajo duhet të mbrojë veriun e Izraelit (nga sulmet me raketa të Hezbollahut) dhe të kthejë banorët e Galilesë në shtëpitë e tyre. Kjo është ajo për të cilën po punon”.
Historia thotë se pa bashkëpunimin nga pala libaneze, Izraeli do të vuajë shqetësime të thella të sigurisë.
Në të kaluarën, Izraeli kishte përfaqësues që ndihmuan në policinë e mjedisit: falangistët në 1982 dhe Ushtria e Libanit të Jugut (SLA), e përbërë kryesisht nga maronitë katolikë, deri në vitin 2000. Të dy fraksionet ishin armiq të vendosur të militantëve palestinezë dhe pro-iranianëve Hezbollahut.
Të dy u ngritën në rëndësi gjatë betejave të përgjakshme sektare të luftës civile dhe paqëndrueshmërisë së kohërave të pasluftës civile. Si falangistët, ashtu edhe më vonë, SLA kishin interesat e tyre politike konvergojnë me ato të Izraelit, pasi kishin të njëjtët armiq.
Në fund, SLA u shpërbë nga Kryeministri i Partisë Laburiste izraelite Ehud Barak në 2000.
A kanë mbaruar ato kohë për mirë?
Çfarë është e ndryshme në lidhje me qasjen e IDF sot?
Me kujdes, IDF, ose Tsahal, deri më tani duket se po angazhon njësitë e saj vetëm për operacione komando dhe misione zbulimi për të kërkuar dhe shkatërruar postat dhe tunelin e Hezbollahut.
Çizmet në tokë mbeten vendimtare, edhe pse, për momentin, përdorimi i kombinuar i dronëve, forcave ajrore dhe sistemeve të njohjes së inteligjencës artificiale në distancë duket se bën ndryshimin.
“Deri më tani, ne kemi parë se Izraeli ka pasur sukses taktik në fushën e betejës. Ne po flasim për, le të themi, tre javët e fundit, shpërthimet e pagesave, pastaj vrasjen e sekretarit të përgjithshëm të Hezbollahut (Hassan Nasrallah)”, tha Helou.
“Pra, ndoshta po përpiqet të provojë ose t’i thotë popullit libanez që thjesht të harrojë Hezbollahun dhe të mblidhet së bashku,” shtoi ai.
“Megjithatë, kur shikojmë në fushën e betejës, megjithëse ka pasur sukses taktik për ushtrinë izraelite, ky nuk është një sukses i plotë.”
Pavarësisht përdorimit të sistemeve më të sofistikuara të AI, Libani jugor nuk është një teatër lufte urbane si Gaza. Është një peizazh kodrinor me fushë të hapur me shkurre, pyje të vegjël dhe fshatra—ndoshta një terren më pak klaustrofobik se Khan Yunis.
Megjithatë, ai është terreni i përsosur për luftën më tradicionale guerile me IED (si në Irak dhe Afganistan dhe sulme guerile godit-dhe-kontrolloni).
“IDF-të kanë probleme për t’u vendosur atje dhe për të mbajtur pozicionet e tyre. Ata kanë problemet e ditës pas (fitores) për të ruajtur sigurinë e trupave të tyre në terren, 2006 ka qenë një luftë shumë e rëndë për forcat e armatosura izraelite”, paralajmëroi Helou.
Pra, Izraeli mund të fitojë luftën kundër një fraksioni libanez pasi ka fuqinë ushtarake për ta bërë këtë, por çfarë ndodh me “të nesërmen”?
Për më tepër, perspektiva e kalimit të një përvoje të dytë të Gazës – një konflikt i zgjatur dhe tërësisht shkatërrues – vështirë se mund të jetë qëllimi më ambicioz edhe për “Z. Security”, kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe aleatët e tij të koalicionit të qeverisë ultra-nacionaliste.
Kjo është arsyeja pse Izraeli po kërkon bashkëpunimin e mundësisë së fundit duke i bindur me forcë disa forca politike libaneze se është në interesin e tyre të merren me një armëpushim të qëndrueshëm dhe të mbajnë larg Iranin.
Ose, siç tha Netanyahu, duke iu drejtuar popullit libanez: “Çlironi vendin tuaj nga Hezbollahu” dhe shmangni “shkatërrimin dhe vuajtjen si në Gaza”.
A është ky fundi i Hezbollahut?
Në të kaluarën, përfaqësuesit e Izraelit konsideroheshin si milici parafashiste nga vëzhguesit ndërkombëtarë dhe turpëronin partnerët tradicionalë perëndimorë të Izraelit.
Falangistët u konsideruan përgjegjës për masakrat e mijëra refugjatëve palestinezë në kampet e Sabra dhe Chatila të kryera nën mbikëqyrjen e oficerëve të lartë të Tsahal në kontekstin e një lufte civile të shënuar nga dhuna reciproke.
Që atëherë, shoqëria libaneze ka evoluar pavarësisht krizës financiare dhe mjedisit zakonisht shqetësues rajonal.
Për momentin, në frontin libanez, Izraeli duket se po përdor një lloj strategjie selektive për të pushtuar, nëse jo zemrat, të paktën mendjet e popullit libanez, të rraskapitur dhe të frikësuar se toka e tyre mund të bëhet shesh lojërash e një lufte mes Irani dhe Izraeli, si Siria.
Të gjitha palët që duan të arrijnë një armëpushim bien dakord se zgjidhja është çarmatosja e Hezbollahut, të paktën brenda një zone tampon që shkon nga Linja Blu – vija e vjetër e demarkacionit që shtrihet përgjatë kufirit ndërkombëtar të Libanit Jugor – përgjatë lumit Litani.
Kjo është tema kryesore e bisedimeve joformale në vazhdim për arritjen e armëpushimit.
Përveç të krishterëve, shumica e partive sunite – disa prej tyre përfaqësues të Arabisë Saudite – janë në favor të një armëpushimi dhe të gatshme t’i nënshtrohen disa prej kushteve të vendosura nga Izraeli, si kryeministri i përkohshëm Najib Mikati.
Për më tepër, kundër të gjitha gjasave perëndimore, ka një numër në rritje shiitësh që duket se po vuajnë nga lodhja e bombardimeve dhe shqetësimet sociale.
Nabih Berri, kryetari i parlamentit dhe kreu i lëvizjes Shia Amal, mbron hapur armëpushimin.
“Para së gjithash, shiitët janë të ndarë në dy parti, Hezbollahu dhe Amal, dhe pala e dytë nuk u përmbahet ligjeve dhe vendimeve që vijnë nga Irani,” Hadi Murad, një mjek nga Lugina Beka dhe një. Aktivisti shiit, tha për Euronews.
“Së dyti, edhe Hezbollahu tani thotë se dëshiron një armëpushim dhe të lërë mënjanë çdo lidhje midis Libanit dhe Gazës.”
“Amal dëshiron që rezoluta 1701 të zbatohet plotësisht duke thënë drejtpërdrejt se ne duhet të çarmatosim Hezbollahun.”
Rezoluta 1701 e OKB-së e vitit 2006 u miratua, duke pasur parasysh tërheqjen e Tsahal. Ajo caktoi Forcat e Armatosura Libaneze (LAF) misionin për të çarmatosur Hezbollahun nën mbikëqyrjen e Helmetave Blu të UNIFIL. Nuk ka ndodhur kurrë.
A është koha që Izraeli të krijojë një bashkëpunim sigurie me autoritetet libaneze?
“Nga viti 2006 e deri më tani, Hezbollahu ka pasur një pjesë të madhe në qeveri. Kjo është arsyeja pse ushtria libaneze nuk mundi t’i çarmatoste ata”, tha Murad.
“Tani për tani, krahu politik i Hezbollahut në qeveri dëshiron të bashkohet me vijën vendimmarrëse që mbështetet mbi Forcat e Armatosura Libaneze sepse ato janë braktisur nga regjimi iranian.”
Nëse është kështu, ekziston një dritare mundësie që LAF në rrethanat aktuale të bëhet balanca e fundit politike e pushtetit në rendin institucional të pasigurt sektar të Libanit.
“Ne kemi nevojë për një periudhë tranzitore për qeverinë dhe për Ushtrinë e Rregullt për të përgatitur fazën e dytë të Libanit pas epokës së Hezbollahut. Shefi aktual i shtabit, Joseph Aoun, është një gjeneral i respektuar nga të gjitha pjesët. Ai është energjik dhe do të jetë në gjendje t’i përmbahet angazhimeve me organizatat ndërkombëtare”, tha Murad.
Kur bëhet fjalë për vendosjen e LAF në Libanin jugor, Izraeli ka kërkesat e tij specifike në bisedimet e vazhdueshme jozyrtare për armëpushimin.
“A dëshiron Izraeli ta mbajë ushtrinë e tij në jug? Apo Izraeli dëshiron të marrë një palë të tretë për të ndihmuar? Deri më tani është e qartë se, duke pasur parasysh mësimet e nxjerra nga viti 2006, Hezbollahu është ende i pranishëm në jug dhe është ende një kërcënim për Izraelin. Kjo qeveri izraelite nuk do të lejojë që kjo të ndodhë përsëri,” shpjegoi Murad.
Për Izraelin, është një enigmë: ai ose mund të zgjedhë t’i besojë rolit të ri të LAF ose të rrezikojë një luftë të re asimetrike afatgjatë në Liban.
Përveç vullnetit politik të institucioneve kombëtare, ushtrisë libaneze do t’i duhet të rrisë numrin e ushtarëve të saj në Jug nga 4,000 në 15,000 dhe të marrë sisteme të reja armësh nga donatorët ndërkombëtarë për të qenë efektive.
Gjithçka do të varet nga popullariteti i vërtetë i Hezbollahut. A janë diskredituar plotësisht?
“Komuniteti ndërkombëtar dhe komunitetet arabe duhet të dinë se në zgjedhjet e fundit të vitit 2022, Hezbollahu ka marrë afërsisht 39% të votave të shiitëve”, tha Murad.
“Kjo do të thotë se ekziston një shumicë e heshtur, e cila është më shumë se 55%. Thënë kjo, në ditët e sotme nga 70 deri në 80% e shiitëve duan një armëpushim,” përfundoi ai./euronews/
