Aksidentohet një kamion me një veturë në Gjakovë, lëndohet një person
Një valë e fundit e zhvlerësimeve të monedhës ka nxjerrë në pah presionin e fortë mbi shumë ekonomi në zhvillim.
Kjo pasi forca e dollarit amerikan i detyron të shpenzojnë rezerva të çmuara valutore për të mbështetur kurset e këmbimit.
Egjipti, Pakistani dhe Libani të gjithë braktisën politikat e kahershme të lidhjes së monedhave të tyre me dollarin në janar.
Me monedhën amerikane që mbetet historikisht e fortë, pavarësisht se ka rënë pak që nga tetori, ekonomistët dhe investitorët paralajmërojnë se një mori e mëtejshme tregjesh në zhvillim mund të detyrohen t’i nënshtrohen forcave të tregut dhe të ndjekin shembullin.
“Ekziston një rast bindës që ata të shfrytëzojnë ditën”, ka thënë Robin Brooks, kryeekonomist në Institutin e Financave Ndërkombëtare.
Ai ka thënë se Ukraina, Nigeria dhe Argjentina janë ndër ekonomitë që ka të ngjarë të shohin kunjat e monedhës së tyre të vihen nën presion, veçanërisht nëse një përshkallëzim i luftës së Rusisë në Ukrainë rindez presionet inflacioniste.
Çka çon në kosto më të larta të huamarrjes në botën e zhvilluar dhe fitime të mëtejshme për dollarin
Të dhënat e fundit të inflacionit dhe punësimit nga SHBA-të kanë ngritur frikën në tregjet financiare se investitorët kanë qenë shumë të sigurt për rrugën e ardhshme të normave të interesit të SHBA-ve.
Dhe se Rezerva Federale mund t’i mbajë ato të larta për më gjatë se sa pritej më parë.
Treshja e vendeve për të zhvlerësuar deri më tani këtë vit e bëri këtë në një përpjekje për të zhbllokuar financimin e urgjencës nga FMN.
Me 60 për qind të vendeve me të ardhura të ulëta në rrezik të shqetësimit të borxhit, sipas FMN-së, më shumë kontrolle do të vihen në provë këtë vit.
Zhvlerësimi prej 23 për qind i Egjiptit që nga 4 janari ishte i treti që nga marsi i vitit të kaluar, kur qeveria filloi të heqë një kunj për pesë vjet.
Paundi ka humbur që atëherë rreth gjysmën e vlerës në dollarë.
Monedha e Pakistanit humbi rreth një të pestën e vlerës së saj të dollarit pasi autoritetet hoqën kontrollet më 26 janar. Banka qendrore e Libanit la monedhën e saj të bjerë me 90 për qind kundrejt dollarit më 1 shkurt.
Për shumë vende me kurse këmbimi artificialisht të forta, vendosja nëse do të zhvlerësohet është një zgjedhje e turpshme.
Zhvlerësimi nxit inflacionin duke i bërë importet më të shtrenjta dhe rrit koston e shërbimit të borxheve në valutë.
Ukraina, me ekonominë e saj dhe të ardhurat e qeverisë të shkatërruara nga sulmet e Rusisë ndaj infrastrukturës civile, rriti ndërhyrjet mujore në tregjet e monedhës nga 300 milionë dollarë në 4 miliardë dollarë midis shkurtit dhe qershorit të vitit të kaluar.
Me mbarimin e parave, ajo bëri që monedha të bjerë me gati 25 për qind kundrejt dollarit në korrik.
Por banka qendrore shpenzoi përsëri më shumë se 3 miliardë dollarë në muaj në dhjetor dhe janar për të mbrojtur lidhjen e re, duke nxitur bisedimet për një zhvlerësim të ri.
Banka qendrore e ka përjashtuar në mënyrë eksplicite këtë, duke thënë se financimi i huaj do të ndihmojë në mbajtjen e rezervave mbi nivelin e tyre aktual prej 30 miliardë dollarësh këtë vit.
Po ashtu edhe Turqia nuk ka gjasa të trajtojë së shpejti atë që shumë analistë e shohin si një monedhë të fortë artificialisht, duke pasur parasysh presionet e forta inflacioniste me të cilat përballet popullsia, të cilat mund të përkeqësohen nga tërmeti i fundit.
Të tjerëve u kanë mbaruar opsionet.
“Tregjet do të presin patjetër një ndryshim dhe nëse nuk ndodh, do të ketë më shumë presion që kemi parë për 12 muajt e fundit”, ka dalluar Simon Quijano-Evans, kryeekonomist në Gemcorp Capital Management.
Si Nigeria dhe Gana, edhe vendet e tjera në zhvillim në Afrikë dhe më gjerë duhet të bëjnë një ndarje të qartë midis politikës fiskale dhe asaj monetare, sipas tij.
Në vend që të mbështeten te bankat qendrore për të mbështetur monedhat e tyre, qeveritë duhet të balancojnë llogaritë e tyre përmes reformave fiskale, përfshirë taksat.
“Kjo nuk është vetëm për investitorët. Popullsia vendase duhet ta kërkojë këtë si të vetmen mënyrë për të pasur qartësi dhe për t’u siguruar që të mos goditen nga inflacioni ose zhvlerësimet e papritura”, ka theksuar ai. /Albanianpost.com
Financial Times
