Çmimi i gazit, paradokset e një tregu të çmendur

Marrëzia e fundit e çmimit të gazit është kjo: në Texas para disa ditësh vlente shumë pak, ta bënin dhuratë, ose më mirë të paguanin nëse t’i vendosje që ta merrje.

Pa shaka.

Është një rast ekstrem, një anomali momentale, por shërben për të ilustruar paradokset e një tregu të çmendur.

Megjithatë, edhe në Evropë çmimet e gazit kanë rënë me 70% në krahasim me maksimumin e arritur.

Ata janë kthyer në nivelet e qershorit, përpara se presidenti rus, Vladimir Putin, të fillonte ndërprerjen e furnizimeve.

Ndërmjetësuesit e gazit tashmë po flasin për “bllokim trafiku” (për të mos pësuar humbje nga çmimet e shitjes, ato parkojnë cisterna plot me gaz të lëngshëm në brigjet angleze dhe spanjolle).

Situata u mbajt nën kontroll, por mund të kthehet përsëri në rrëmujë.

Na pret një periudhë luhatjesh, ndonjëherë e pakuptueshme.

Do t’ju duhet të ruani nervat për të bërë zgjedhjet e duhura dhe për të shmangur gabimet e së shkuarës.

Le të fillojmë me situatën aktuale: skizofreninë e pastër.

Italianët dhe shumë qytetarë të tjerë evropianë në këtë moment po vuajnë ndikimin e faturave shumë të rënda, që për disa nënkuptojnë sakrifica të padurueshme apo falimentim.

Në të njëjtën kohë, çmimet e gazit me shumicë po bien, ndonëse pa arritur në rastin ekstrem të Texasit.

Çfarë po ndodh?

Klima jashtëzakonisht e ngrohtë e kësaj vjeshte në të gjithë Evropën po bën të mundur shtyrjen e ndezjes së ngrohësve dhe për këtë arsye zbut kërkesën për energji.

Edhe shenjat e një recesioni global, ose të paktën ngadalësimi i rritjes, zvogëlojnë konsumin: me paradoksin që Kina po i shet Evropës gazin që kishte blerë dhe nuk i nevojitej.

Stoqet për dimër kanë përfunduar, kapacitetet e depozitimit të gazit janë plot 95%.

Kështu që tani për tani nuk e kemi më “fushatën e blerjeve” – çmendurisht e zhvilluar nga çdo vend evropian më vete – që kishte shkaktuar spiralen e tmerrshme të rritjeve muajt e fundit.

Por faturat që po paguajnë italianët pasqyrojnë ende çmimet e shitjes me shumicë që u çmendën gjatë asaj “fushate blerjeje”.

Kjo është arsyeja pse një goditje energjetike që tashmë është në tërheqje në tregjet me shumicë prek familjet dhe bizneset.

Por sa do të zgjasë kjo rënie e çmimeve?

Nuk guxoj të bëj asnjë parashikim, sigurisht, sepse shumë të panjohura ndikojnë në paqëndrueshmërinë e tregjeve të energjisë.

Megjithatë, tregu i të ardhmes tashmë pret një kthim të rritjes së çmimeve këtë dimër.

Ne dimë një fakt bazë, mbi dinamikën e ofertës dhe kërkesës.

Nëse lufta vazhdon dhe Rusia mbetet nën sanksione, një pjesë e konsiderueshme e furnizimit botëror hiqet nga tregu i gazit.

Për naftën është ndryshe, sepse shumë naftë arrin të gjejë udhën mbi det dhe rrjedhimisht rrjedhat përshtaten.

Naftën bruto që Rusia nuk na e shet më, ajo ia shet Kinës dhe Indisë.

Është një lojë raundesh, por furnizimi i përgjithshëm i naftës mbetet mjaft i qëndrueshëm, përveç disa shkurtimeve të vendosura nga OPEC.

Bilanci i ofertës dhe kërkesës për naftë për momentin tenton të rregullohet pa presion të tepruar mbi çmimet.

Pastaj nëse vjen vërtet një recesion, rënia e kërkesës do të bëjë pjesën tjetër dhe çmimet do të bien.

Gazi ndjek rregulla të tjera, sepse shumë nga furnizimet udhëtuan përmes tubacioneve.

Atë që Rusia nuk i shet më Evropës, nuk është në gjendje ta shesë diku tjetër.

Prandaj, ekziston një komponent thelbësor i furnizimit botëror që sapo është zhdukur.

Prodhuesit e tjerë – Holanda dhe Norvegjia në Evropë, Katari, Shtetet e Bashkuara, Kanada, Australi në pjesën tjetër të botës – ata nuk mund të rrisin prodhimin e tyre aq shumë sa të kompensojnë të gjithë mungesën në Rusi.

Për më tepër, gazi nga këta furnizues duhet të udhëtojë në gjendje të lëngshme me anije dhe ne evropianëve do të duhen shumë vite për të ndërtuar të gjithë rigazifikuesit që na duhen.

(Sekret i vogël: meqenëse gazi i lëngshëm nuk është subjekt i sanksioneve, ne po e blejmë edhe nga Rusia).

Shkruar nga gazetari italian, Federico Rampini, /Albanianpost.com

Read Previous

Prokurori i specializuar kërkon vazhdimin e paraburgimit për Krasniqin e Selimin

Read Next

Dy gjigantët italianë rikthejnë interesimin për Granit Xhakën