Një projekt masiv i naftës në Ugandë, në bashkëpronësi të grupit francez TotalEnergies dhe CNOOC të Kinës, është zhytur në raporte për dhunë seksuale, dëbime të detyruara dhe dëmtime mjedisore, thanë të hënën aktivistët e klimës.
Investimi prej 10 miliardë dollarësh përfshin shpime për naftë në zonën e Liqenit Albert në Ugandën veriperëndimore dhe ndërtimin e një tubacioni të ngrohjes prej 1,443 kilometrash (900 milje) për të transportuar naftën e papërpunuar në portin Tanga të Oqeanit Indian të Tanzanisë.
Climate Rights International (CRI), një organizatë jofitimprurëse, intervistoi dhjetëra banorë vendas për një raport që renditi një “Katalog të Abuzimeve” në projektin Kingfisher.
“Është e tmerrshme që një projekt që pretendohet se u sjell prosperitet njerëzve të Ugandës po i lë ata viktima të dhunës, frikësimit dhe varfërisë”, tha në një deklaratë drejtori ekzekutiv i CRI-së, Brad Adams.
“Projekti Kingfisher, i cili operohet dhe është në bashkëpronësi nga CNOOC dhe në pronësi të shumicës nga TotalEnergies, nuk është vetëm një bombë e rrezikshme karboni, por edhe një fatkeqësi e të drejtave të njeriut,” tha Adams.
Raporti tha se banorët e fshatrave në zonën e Kingfisher përshkruanin “të dëbuar me forcë, shpesh me pak ose aspak njoftim”, nga ushtria, Forcat e Mbrojtjes Popullore të Ugandës (UPDF).
“Të intervistuarit përshkruan se u urdhëruan të largoheshin dhe iknin me atë pak që mund të mbanin”, thuhet në raport, duke shtuar se shtëpitë ishin boshatisur dhe, në disa raste, prishur.
“Shumë banorë i thanë Climate Rights International se ata u përballën me kërcënime, shtrëngime dhe frikësime kur vunë në dyshim ose kundërshtuan blerjen e tokës së tyre nga CNOOC,” tha ai.
Familjet përshkruan gjithashtu “presionin dhe frikësimin” nga zyrtarët nga filiali ugandan i TotalEnergies dhe nënkontraktorët e tij “për të rënë dakord për nivele të ulëta kompensimi që ishin të pamjaftueshme për të blerë tokë zëvendësuese”.
Që nga ardhja e CNOOC dhe ushtrisë, anijet e peshkimit, aktiviteti kryesor ekonomik në rajon, që nuk përputhen me rregulloret e reja që ndalojnë anijet më të vogla, sekuestrohen ose digjen rregullisht nga ushtria, thuhet në raport.
CRI tha se “gra të shumta” raportuan dhunë seksuale si rezultat i “kërcënimeve, frikësimit ose detyrimit nga ushtarët në zonën e projektit Kingfisher”.
“Shumë raportuan se ushtarët i kërcënuan me arrestimin ose konfiskimin e mallrave të tyre të peshkut nëse nuk pranonin të bënin seks me ta,” tha ai.
Organizata jofitimprurëse shtoi se mori gjithashtu raporte për dhunë seksuale nga “menaxherët dhe eprorët brenda kompanive të naftës që operojnë në Kingfisher, duke përfshirë një që përfshin një punonjës të CNOOC”.
Sa i përket dëmtimit mjedisor, dy persona që punonin për China Oilfields Services Limited, një kontraktor shërbimi shpimi, i thanë CRI-së se ish-mbikëqyrësi i tyre, një shtetas kinez, i udhëzoi ata të zbraznin pellgjet e ujit të kontaminuar nga platforma e shpimit direkt në liqen ose tokën e lirë.
TotalEnergies ka thënë në të kaluarën se të zhvendosurit nga projekti i naftës janë kompensuar në mënyrë të drejtë dhe janë marrë masa për mbrojtjen e mjedisit.
Nafta e parë e Ugandës pritet të rrjedhë në vitin 2025 dhe projekti është përshëndetur nga presidenti Yoweri Museveni si një ndihmë ekonomike për vendin pa dalje në det, ku shumë jetojnë në varfëri./france24/
